Yaz Saati Uygulaması ve Enerji Tasarrufu

CHP Edirne Milletvekili Ahmet Baran Yazgan, kalıcı yaz saati uygulamasına yönelik yazılı bir soru önergesi sunmuştu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar, İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen çalışmanın sonuçları doğrultusunda sabit saat uygulamasına geçiş yapıldığını hatırlattı. Bayraktar, bu uygulama öncesinde akşam saat 17.00’de gerçekleşen puantajın, günün ilerleyen saatlerine yayılarak enerji yönetimini daha kolay hale getirdiğini ifade etti.

11,252 Milyar Kilovat Saat Enerji Tasarrufu

Bakan Bayraktar, yaz saati uygulamasının 2016 yılının Ekim ayından Mart 2024’e kadar geçen süre zarfında yaklaşık 20 milyar lira tasarruf sağladığını ve bu miktarın 11,252 milyar kilovat saat (kWh) enerji tasarrufuna denk geldiğini açıkladı. Bu enerji tasarrufunun dönemsel dağılımını şu şekilde paylaştı:

2016 Ekim – 2017 Mart: 1,308 milyar kWh
2017 Ekim – 2018 Mart: 1,365 milyar kWh
2018 Ekim – 2019 Mart: 1,345 milyar kWh
2019 Ekim – 2020 Mart: 1,380 milyar kWh
2020 Ekim – 2021 Mart: 1,439 milyar kWh
2021 Ekim – 2022 Mart: 1,513 milyar kWh
2022 Ekim – 2023 Mart: 1,406 milyar kWh
2023 Ekim – 2024 Mart: 1,496 milyar kWh

Toplamda 11,252 milyar kWh enerji tasarrufu sağlandığı belirtilmiştir.

1 Milyar Verilik Araştırma

Bakan Bayraktar, meteoroloji mühendisliği, elektrik mühendisliği, psikoloji, sosyoloji ve ekonomi alanlarında uzman akademisyenlerden oluşan bir ekip tarafından hazırlanan raporun yönetici özetine de atıfta bulundu. Bu rapor kapsamında, yaz saati uygulaması (YSU) ve kış saati uygulamasının (KSU) detaylı analizi için son 6 yıla ait elektrik tüketimi, sıcaklık, bağıl nem ve bulutluluk verileri saatlik zaman diliminde ele alındı. Yaklaşık 100 milyon satırdan oluşan veri setinde, her bir satırda 5 veri bulunmakta olup toplamda 500 milyon saatlik elektrik tüketim verisi analiz edilmiştir.

Dikkat Çeken Başlıklar

Araştırmanın sonuçları şu önemli tespitleri içermektedir:

“Rusya Federasyonu’nda 11 farklı zaman dilimi kullanılmakta olup, doğu ile batı arasındaki zaman farkı 9 saattir. ABD’de bu fark 4 saat, Kanada’da ise 5 saattir. Ülkeler, bu doğal zorluklara rağmen ekonomik, siyasi ve idari süreçlerini başarıyla yönetmektedir.”
“Kış saati uygulamasının başlamasıyla birlikte, gün uzunluğuna bağlı olarak farklı mesai saatlerinin belirlenmesiyle illerin karanlıkta kalma süreleri hesaplanmış ve haritalandırılmıştır. Bu sayede, gün ışığından en fazla faydalanılacak mesai saatleri belirlenmiştir.”
“Analizler sonucunda, kış saati uygulaması nedeniyle oluşan ilave elektrik tüketimi 08.00-17.00 saatleri arasında 626.068 – 2.375.061 MWh arasında, 08.30-17.30 saatleri arasında 5.788.685 – 6.523.240 MWh ve 09.00-18.00 saatleri arasında ise 5.885.005 – 6.450.746 MWh olarak hesaplanmıştır. Bu değerler, kış saati uygulaması süresince ortalama toplam tüketimle karşılaştırıldığında %8,58’e kadar çıkabilmekte, yıllık toplam elektrik tüketimi ile karşılaştırıldığında ise %3,62’ye kadar yükselmektedir.”
“Yıl boyunca kesintisiz yaz saati uygulamasına geçilmesi durumunda, mevcut duruma kıyasla Türkiye’de elektrik tüketiminin yol açtığı değişikliğin finansal boyutu hesaplanmıştır. Farklı mesai saatlerine göre ortalama 1 milyar 897 milyon 135 bin 508 TL, maksimum olarak ise 2 milyar 685 milyon 617 bin 908 TL ekonomik kayıp oluşmaktadır.”
“İklim değişikliği gibi önemli süreçler göz önüne alındığında, KSU ve YSU’dan kaynaklanan ilave elektrik tüketiminin karbon üretim karşılıkları düşünüldüğünde ekonomik zararın daha da yüksek olacağı aşikardır.”
“Somut verilere dayanan tüm hesaplamalar ve detaylı değerlendirmeler sonucunda, kış saati uygulamasının enerji tüketimi açısından olumlu bir katkı sağlamadığı, aksine elektrik tüketimini artırdığı matematiksel ve istatistiksel işlemlerle ortaya konulmuştur. Güneş ışığından daha fazla yararlanma ilkesi benimsenmeli ve YSU’nın yıl boyunca uygulanması, enerji planlaması, ekonomik kazanç ve sosyolojik-psikolojik açıdan daha uygun olacaktır.”

Öte yandan Bakan Bayraktar, sabit saat uygulamasıyla ilgili olarak Avrupa Parlamentosu’nun 26 Mart 2019’da kabul ettiği teklifle üye ülkelere tek saat uygulamasına geçmeleri hususunda öneride bulunduğunu da hatırlattı.