Yatırım Fonlarının Yükselişi

Jülide YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR, 2024 yılı itibarıyla yatırım fonlarının büyük bir ivme kazandığını belirtiyor. 2023 yılında 1.8 trilyon lira olan yatırım fonlarının büyüklüğü, 2024’te 4.6 trilyon liraya ulaştı. Bu süreçte yatırımcı sayısı da 1 milyon artarak toplamda 5.4 milyon kişiye ulaştı. Yatırımcıların fonlara yönelmesinin arkasında, alternatif piyasalardaki getirilerin düşmesi ve Merkez Bankası’nın faiz indirim beklentilerinin etkili olduğu ifade ediliyor.

Özellikle düşük risk ve yüksek likidite sunan para piyasası fonları, aylık bazda yüzde 4 gibi bir getiri sağladığı için yatırımcıların gözdesi haline geldi. Yıl içinde, 2020-2024 Nisan sonuna kadar uygulanan stopaj istisnasının sona ermesi bile bu fonların cazibesini azaltmadı. Hisse senedi ve serbest döviz fonları da bu yükselişe eşlik etti. Para piyasası fonları (PPF), düşük riskli yapıları ve yüksek likiditeleri nedeniyle özellikle yeni yatırımcılar tarafından tercih edildi. Bu fonların toplam büyüklüğü yıl başında 148 milyar TL seviyesinden 1,3 trilyon TL’ye çıkarak, fon piyasasının neredeyse dörtte birine ulaşmış durumda.

Bankaların kredi verme iştahındaki azalma ve TL mevduat faizlerinin rekabetçi olmaması, para piyasası fonlarının çekiciliğini artıran diğer önemli faktörler arasında yer alıyor. Getiri açısından da bu fonlar, diğer türlere kıyasla öne çıkıyor. Hisse senedi fonları, özellikle temettü odaklı ve bankacılık/holding temalı fonlarla yatırımcıların dikkatini çekmeyi başardı. BIST100’ün beklentilerin altında kalan performansına rağmen, hisse senedi fonlarının yüzde 90’ının yıllık bazda BIST100 endeksini geçtiği görülüyor. Ayrıca döviz ile giriş yapılabilen serbest döviz fonları da yatırımcıların yoğun ilgisini çekiyor. Bu fonlar, döviz mevduatlarına alternatif olarak öne çıkmakta ve ağırlıklı olarak likit döviz varlıkları içermektedir; bu sayede 555 milyar TL büyüklüğe ulaştı.

Faiz İndirim Döngüsü ve Fon İlgisi

Faiz indirim döngüsü, yatırım fonlarına olan ilgiyi nasıl etkiler? Merkez Bankası, son PPK toplantısında politika faizini 250 baz puan düşürerek yüzde 50’den yüzde 47.5’e indirdi. Bu adım, faiz indirim döngüsünün başlangıcını işaret ediyor. Peki, faiz indirimlerinin ardından fonlara olan ilgi devam edecek mi? Geçtiğimiz hafta gelen faiz indiriminde, para piyasası fonlarından çıkış ve tahvil ağırlıklı borçlanma araçları fonlarına giriş gözlemlendi. Fon Turkey Kurucusu Onur Duygu, enflasyondaki seyir ve faiz indirim sürecinin göz önünde bulundurularak, para piyasası fonlarının belirli bir oranının orta-uzun vadeli borçlanma araçları fonlarına kaydırılabileceğine dikkat çekti. Ayrıca, hisse senedi yatırımındaki doğru hisse seçiminin önemini vurgulayarak, bu fonlara olan ilginin devam etmesini beklediğini belirtti.

Bireysel Emeklilik Uzmanı Zeynep Candan Aktaş ise, para piyasası fonlarının yıl içerisinde faiz indirimleri devam ettikçe küçüleceğini ve buradan çıkan paranın daha uzun vadeli borçlanma araçları fonlarına yönelmesini tahmin ediyor.

Gelecek Beklentileri ve Yatırım Fırsatları

Fon Turkey Kurucusu Onur Duygu: “2025 yılında fon piyasasında çeşitlenme ve büyümenin devam edeceğini öngörüyorum. Yeni açılan portföy yönetim şirketleri ve ortaya çıkan farklı temadaki fonlar, yatırımcıların daha fazla fon üzerinden yatırım yapmasını sağlayacak. Faizlerdeki düşüş süreci de getiri arayışını artıracak ve uzmanlar tarafından yönetilen portföyler aracılığıyla yatırım daha değerli hale gelecektir. Yeni yılda merkez bankalarının faiz indirimleri, ABD Başkanlığı’nı devralacak Trump’ın politikaları, teknoloji ve yapay zekadaki gelişmeler ile jeopolitik tansiyonlar önemli olacak. Bu bağlamda, faiz indirimleri ile birlikte yerli ve yabancı hisse senedi fonlarının dikkat çekmesi bekleniyor. Borçlanma araçları fonları da faiz indirim sürecinden olumlu etkilenecektir. Ancak yabancı borçlanma araçları fonları için aceleci olmamak gerektiği, Trump’ın ekonomi politikalarının enflasyondaki düşüşü nasıl etkileyeceği konusunda belirsizliklerin bulunduğu belirtiliyor.

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile ilgili özendirici adımların atılmasının da faydalı olacağı düşünülüyor. Uzun vadeli yatırım için BES’in devreye girmesi önemli. Yatırım fonları tarafında 2024 yılında sona erdirilen stopaj istisnası, önemli bir gelişme olarak öne çıkıyor. Stopaj konusunda yeni bir gelişme beklenmiyor, ancak uzun vadeli yatırımı teşvik eden ve 1 yıl ve üzeri yatırımlarda stopaj istisnası sağlayan bir yaklaşımın faydalı olabileceği düşünülmekte. Ayrıca, serbest fonlarda daha iyi bir sınıflandırma yapılması gerektiği ifade ediliyor. Nitelikli yatırımcı tanımının en son 2013’te 1 milyon ve üzeri para sermaye piyasası aracı olan yatırımcı olarak belirlendiği, bu tutarın artık düşük kaldığı ve revize edilmesi gerektiği vurgulanıyor.

Bireysel Emeklilik Uzmanı Zeynep Candan Aktaş: “2024 yılı, yatırım fonlarının yoğun ilgi gördüğü bir yıl oldu. Adeta yatırımcılar, yatırım fonlarını yeniden keşfetmiş durumda. Mevduattan çıkan, hisseden çekinen ve altın bulamayan yatırımcılar, yatırım fonlarına yöneldi. Faiz indirim beklentileri, piyasadaki likiditenin para piyasası fonlarına kaymasını sağladı. Ancak, bu fonlar yıl içerisinde faiz indirimleri devam ettikçe küçülmeye başlayabilir ve buradan çıkan paranın daha uzun vadeli borçlanma araçları fonlarına yönelmesi bekleniyor. Ayrıca, döviz cinsi yatırım yapan serbest fonlarda da önemli bir büyüme yaşandı. Yılın ilk yarısında hisse senedi fonlarının ve borsa yatırım fonlarının cazibesi artarken, ikinci yarıda ‘ons’ altındaki yükseliş, altın yatırımlarına olan ilgiyi artırdı. Bu durum, içeride altın ithalatına sınırlama getirilmesine neden oldu ve dış ödemeler dengesindeki yükün hafifletilmesi hedeflendi. Ancak bu düzenleme, altın talebini içerideki altın fonlarına ve altın borsa yatırım fonlarına yönlendirdi. Ons altındaki yükseliş beklentilerine paralel olarak, 2025 yılında kıymetli madenler ve altın fonlarına olan talebin devam etmesi bekleniyor. Ayrıca, Suriye ve Ukrayna’da çatışmaların azalması, ihracatçı şirket hisselerinin talep görmesine neden olabilir. Bu durum, dolaylı olarak bu şirketlere yatırım yapan fonlara olan ilgiyi artırabilir. Enerji, teknoloji ve sürdürülebilirlik temalı yatırım fonları ise yatırımcıların ilgisini çekmeye devam etmektedir. Bu ilginin 2025 yılında da sürmesi muhtemel.”