Truong My Lan’ın Davasında Tarihî Gelişmeler ve Mahkeme Kararları

Vietnam’ın önde gelen emlak milyarderi Truong My Lan, 17 milyar dolarlık kara para aklama ve büyük çaplı dolandırıcılık suçlarıyla ilgili görülen davada başlangıçta aldığı müebbet hapis cezası, temyiz sonucunda önemli ölçüde hafifletildi. Mahkeme, Lan’a verilen cezanın 30 yıla indirildiğini açıkladı. Lan, duruşma sırasında yaşananları “bir kaza” olarak tanımlayarak, suçlamaları kabul etmedi ve olayların kendisiyle ilgisinin olmadığını iddia etti.

Davada Yüksek Miktarda Para Çalınması ve Mahkeme Kararları

68 yaşındaki Lan, Nisan 2024’te Saigon Ticaret Bankası’ndan (SCB) toplamda 27 milyar doların üzerinde para çalmak ve yaklaşık 1,2 milyar dolar tutarında tahvil dolandırıcılığı yapmak suçlarından dolayı ölüm cezasına çarptırılmıştı. Ancak, bu karar mahkemenin yaptığı yeni değerlendirmeyle birlikte, çalınan paranın %75’inin geri ödenmesi şartıyla, ölüm cezasından vazgeçilebileceği belirtildi. BBC’nin raporlarına göre, bu geri ödemelerin toplam tutarı yaklaşık 9 milyar dolara karşılık geliyor.

Ceza İndirimi ve Mahkemenin Gerekçeleri

Ho Chi Minh Şehri’nde gerçekleşen ikinci duruşmada, Lan’a verilen üç ayrı suçtan verilen müebbet hapis cezaları, mahkeme tarafından 30 yıla indirildi. Mahkeme, Lan’ın suçun başrolünde olduğunu kabul ederken, aynı zamanda mağdurların zararlarının telafi edilmesine yönelik yaptığı harcamaların da göz önünde bulundurulduğunu belirtti.

“YAPTIKLARI KATKILAR GÖZ ÖNÜNE ALINDI”

Yargıç Pham Cong Muoi, “Lan, olayda başroldeydi, fakat zararların azaltılması için yaptığı katkılar da mahkeme tarafından dikkate alındı” ifadelerini kullandı.

Geri Ödemeler ve Avukat Görüşleri

Savcılar, Lan’ın tahvil yatırımcılarını dolandırarak elde ettiği yaklaşık 1,2 milyar doların dörtte birini geri ödemeyi başardığını belirtti. Lan’ın avukatı Nguyen Huy Thiep ise, “Müvekkilimin mal varlığı, ödenmesi gereken miktarı aşmakta. Ancak, birçok gayrimenkulü satmak zaman alacağı için mahkemeden, tazminat ödemeleri için uygun koşullar talep ediyoruz” açıklamasında bulundu.

Eşinin Durumu ve Diğer Detaylar

Lan’ın eşi Chu Lap Co, temyiz başvurusu yapmadı. Ancak, 1,2 milyon dolar tutarında kara para aklama suçundan aldığı iki yıllık ceza, toplam zararın geri ödenmesi şartıyla bir yıla indirildi. Lan, son savunmasında “Hapisteyken projelerim ve mal varlıklarım üzerinde en iyi çözümleri bulmak için yoğun çaba sarf ediyorum. Lütfen bu çabamı dikkate alın” ifadelerini kullandı.

Toplam Zararın ve Etkilerin Analizi

“ZARAR, VİETNAM GSYİH’SİNİN YÜZDE 6’SINA EŞDEĞER”

Mahkeme, Lan’ın yaklaşık 17,7 milyar dolar tutarında kara para akladığını ve 4,5 milyar doları yasa dışı yollarla yurtdışına çıkardığını açıkladı. Ayrıca, tahvil dolandırıcılığı suçundan da mahkûmiyet kararı verildi. Nisan 2024’teki ilk duruşmada ise, Lan’ın toplamda 12,5 milyar dolar zimmetine para geçirdiği ve toplam zararının 27 milyar dolara ulaştığı ortaya konmuştu. Bu tutar, Vietnam’ın 2023 yılı gayri safi yurt içi hasılasının yaklaşık yüzde 6’sına denk geliyor.

Bankalar ve Yatırımcılar Üzerindeki Etkiler

Resmi kayıtlarda, SCB bankasının yalnızca %5 oranında sahibi görünse de, mahkeme, Lan’ın banka üzerinde fiilen %90’dan fazla kontrol sağladığını ortaya koydu. Bu durum, binlerce vatandaşın tasarruflarını ve yatırımlarını kaybetmesine neden oldu. Bu gelişmeler, Vietnam’da nadir görülen ve geniş çaplı protestolara yol açan bir finansal kriz ortamını tetikledi.

Lan’ın Tavrı ve Mahkemeye Yansıyan Tutumu

İlk duruşmalarda zaman zaman meydan okuyan ve cesur tavırlar sergileyen Lan, temyiz sürecinde ise daha pişman ve alçakgönüllü bir tutum takındı. Kasım ayında yaptığı açıklamada, “Devlet kaynaklarını israf ettiğim için çok üzgünüm. Bu suçlamalarla itham edilmekten büyük bir utanç duyuyorum” ifadelerini kullandı.