UNDP’nin Raporundan Çarpıcı Detaylar

Emre ERGÜL Norveç, İrlanda ve İspanya, yarın Filistin’i bağımsız bir devlet olarak tanıyacak ve böylece Filistin devletini tanıyan Birleşmiş Milletler’e bağlı ülke sayısı 146’ya çıkmış olacak. Tüm dünya bu gelişmeyi tartışırken, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Filistin hakkında korkunç bir rapor yayınladı. Raporun açılışında iki önemli noktaya dikkat çekiliyor: “7 Ekim 2023’te başlayan Gazze Savaşı’nın Filistin halkı, ekonomisi ve işgal altındaki Filistin topraklarındaki insani gelişme üzerinde yıkıcı bir etkiye sahip… Acil ateşkes ihtiyacı, insani krize çözüm bulma ve Filistin ekonomisiyle altyapısını yeniden inşa etme çabaları sürdürülmesi gerekiyor…”

Raporun Detayları

Gazze’de nüfusun yüzde 5’i öldürüldü: Rapora göre, Gazze’deki nüfusun en az yüzde 5’i öldürüldü, ağır yaralandı veya yaralandı. Gazze’de yaklaşık 7 bin kişi kayboldu. Batı Şeria’da da 500 kişi öldürüldü.
İşgücü piyasası: Filistin’de neredeyse artık her 2 kişiden 1’i işsiz durumda. İşgal altındaki Filistin topraklarındaki işsizlik oranı, savaş öncesindeki yüzde 25.7’den savaş sonrasında yüzde 46.1’e yükseldi.
Hane tüketimi ve yoksulluk: Savaş, Filistin’de “aile yaşamı”nı yok etti. Savaşın ilk 6 ayından sonra tüketim yüzde 35.6 oranında azaldı. Yoksulluk oranı da artarak Temmuz 2024’te yüzde 60.7’ye çıkacak.

Etkiler ve Tahminler

Filistin, temmuza kadar GSYİH’sinin % 29’unu kaybetmiş olacak: Filistin ekonomisi 2023’te gerçek gayrisafi yurtiçi hasılasının (GSYİH) tahmini olarak yüzde 8.7’sini kaybetti ve 2024’ün başında da yüzde 25.8’ini kaybetti. Savaş devam ederse, GSYİH kaybı savaşın 9’uncu ayına kadar, yani temmuza kadar, 2024’te yüzde 29’a ulaşabilir. Tüm ekonomik sektörler ciddi şekilde etkilendi; ancak en önemli düşüş yüzde 75.2 ile inşaat sektöründe yaşandı.

Batı Şeria’da da 13-16 yıl gerileme: Savaşın ilk 6 ayında insani gelişmede 17 yıllık bir gerileme oldu. Savaşın 9 aya uzaması, bu gerilemenin 20 yıla uzayacağına işaret ediyor. Batı Şeria’da da durum farklı değil… O bölgede de insani gelişmede 13 ila 16 yıl arasında değişen bir gerileme var.

İnsani Gelişme Endeksi (İGE)

İGE nedir? İGE, bir ülkenin ortalama kazanımlarını insani gelişmenin üç temel alanında ölçen özet bir karma endekstir: Sağlık, bilgi ve gelir. Ulusal kalkınmayı ölçmek amacıyla kullanılan gelir düzeyi ve ekonomik büyüme hızı gibi alışılageldik ölçümlere alternatif olarak ortaya konmuştur. İlk kez Pakistanlı ekonomist Mahbub ul Haq tarafından geliştirildi.

UNDP nedir? Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Birleşmiş Milletler’in küresel kalkınma ağı oluşturmak için kurduğu bir programdır. Organizasyon, özellikle gelişmekte olan ülkelere odaklanarak, insanların daha iyi yaşam standartlarına sahip olmaları için gerekli olan bilgi, deneyim ve kaynakları sağlıyor.