TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar’ın Kasım Ayı Değerlendirmesi

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, kasım ayında üreticiler ile marketler arasındaki fiyat farklılıklarını ve aylık ile yıllık girdi fiyatlarındaki değişimleri kapsamlı bir şekilde ele aldı. Yaptığı yazılı basın açıklamasında, kasım ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 253,7 ile limonda görüldüğünü belirtti. Bayraktar, açıklamasına şu şekilde devam etti:

“Limondaki fiyat farkını yüzde 204,9 ile patates, yüzde 197,4 ile kuru kayısı, yüzde 193,1 ile havuç ve yüzde 188,7 ile antepfıstığı takip etti. Üreticide 8 lira 25 kuruş olan limon, markette 29 lira 18 kuruşa, 6 lira 13 kuruş olan patates 18 lira 69 kuruşa, 135 lira olan kuru kayısı 401 lira 52 kuruşa, 11 lira 50 kuruş olan havuç 33 lira 71 kuruşa, 240 lira olan antepfıstığı ise 693 liraya satıldı. Kasım ayında fiyatı en fazla artan ürün markette patlıcan, üreticide ise karnabahar olurken, fiyatı en fazla düşen ürün ise markette portakal, üreticide ise limon oldu.”

Market Fiyatları Üzerine Gözlemler

“Kasım ayında markette 42 ürünün 38’inde fiyat artışı, 4’ünde ise fiyat düşüşü gözlemlendi. Markette fiyatı en fazla artan ürün, yüzde 69,2 ile patlıcan oldu. Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 47,5 ile domates, yüzde 42,3 ile kuru soğan, yüzde 39,4 ile karnabahar takip etti. Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 17,2 ile portakal oldu. Portakaldaki fiyat düşüşünü yüzde 4,4 ile limon, yüzde 3,2 ile tavuk eti izledi.”

Üretici Fiyatlarındaki Değişimler

“Kasım ayında üreticide 34 ürünün 20’sinde fiyat artışı yaşanırken, 7’sinde fiyat düşüşü görüldü. 7 üründe ise fiyat değişimi gözlemlenmedi. Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 17,5 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 15,1 ile kabak, yüzde 10,8 ile zeytinyağı, yüzde 4,2 ile havuç izledi. Üreticide en çok fiyat artışı ise yüzde 153,4 ile karnabaharda yaşandı. Karnabahardaki fiyat artışını yüzde 113,8 ile beyaz lahana, yüzde 100 ile patlıcan ve kuru soğan takip etti.”

Üretici Fiyat Değişimlerinin Nedenleri

“Zeytinyağı piyasasında gözlemlenen durgunluk, talepteki azalma ile birlikte fiyat düşüşüne sebep oldu. Aynı zamanda, arzın azalması lahana fiyatlarında artışa yol açtı. Patlıcandaki fiyat artışının nedeni ise tarladan sera üretimine geçişte yaşanan arz düşüşü olarak belirtildi. Soğan ve patates depoya alınarak işçilik maliyetleri ve depo maliyetleri üzerine eklendiği için fiyatı artırdı. Limonda ve kabakta görülen fiyat düşüşünün sebebi ise arz artışıdır. Arzın azalması ve talebin artması, üreticide karnabahar fiyatlarının yükselmesine neden oldu.”

Kasım Ayında Aylık ve Yıllık Girdi Fiyatlarındaki Değişimler

“Ziraat Odalarımız aracılığıyla girdi piyasalarından aldığımız fiyat verilerine göre; Kasım ayında, Ekim ayına göre amonyum sülfat gübresi yüzde 3,6, DAP gübresi yüzde 2,3, amonyum nitrat gübresi yüzde 1,5, ÜRE gübresi yüzde 1 ve 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 0,8 oranında artış gösterdi. Geçen yılın Kasım ayına göre son bir yılda amonyum sülfat gübresi yüzde 29,3, DAP gübresi yüzde 24, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 15, ÜRE gübresi yüzde 13,8, amonyum nitrat gübresi ise yüzde 12,7 oranında artış kaydetti. Ayrıca, Kasım ayında Ekim ayına göre besi yemi yüzde 2,2, süt yemi yüzde 1,8 artış gösterirken, son bir yılda süt yemi yüzde 36,9, besi yemi ise yüzde 36,1 oranında yükseldi. Tarım ilacı fiyatları yüzde 25,7 oranında artarken, elektrik fiyatları yıllık olarak yüzde 30,4 oranında arttı. Mazot fiyatları da aylık bazda yüzde 3,3, yıllık bazda ise yüzde 17,2 oranında artış gösterdi.”