Türkiye’nin Faiz Politikası Üzerine Gözlemler

Nurdoğan A. ERGÜN Piyasaların ve iş dünyasının odak noktası, Merkez Bankası’nın faiz politikası olmaya devam ediyor. Avrupa Merkez Bankası’nın ardından, ABD Merkez Bankası (Fed) da faiz indirimine gitmesi, Türkiye’deki politika faizinin de yüzde 50 seviyesinden indirilmesi beklentilerini artırmıştı. Ancak Eylül ayındaki enflasyon oranlarının beklenenden yüksek gelmesi, bu indirim beklentilerini ertelemek zorunda bıraktı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, reel sektördeki durumun krize işaret etmediğini belirtmişti. Eylül ayı enflasyonunun yüksek çıkması, para politikasındaki sıkı duruşun bir süre daha devam edeceğini gösteriyor. Bu durum, Kasım ayında beklenen ilk faiz indiriminin, muhtemel olarak gelecek yıla sarkabileceğine işaret ediyor.

2025’in İlk Çeyreği Üzerine Tartışmalar

İş dünyasından gelen sesler, kısa bir süre önce faiz indiriminin “bir an önce” gerçekleştirilmesi gerektiğini savunuyorken, şu anda “doğru zaman” beklentisine dönüşmüş durumda. Bazı çevreler, faiz indiriminin Kasım ayında başlaması gerektiğini savunurken, diğerleri 2025’in ilk çeyreğini işaret ediyor. İş dünyasının ortak görüşü ise şöyle: “Sanayici, faiz oranlarının düşerek kredi kullanımı için uygun hale gelmesini elbette istemektedir. Ancak enflasyonun kalıcı olarak kontrol altına alındığından emin olmadan, programa zarar verecek nitelikte bir faiz indirimi, mevcut kazanımları riske atabilir.”

TCMB’nin Mart 2024’te yüzde 45’ten yüzde 50’ye yükselttiği politika faizi, Eylül Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında da sabit kalmış ve böylece yüzde 50’lik faiz, yedinci ayını tamamlamış oldu.

Merkez Bankası Rasyonel Karar Alacak

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Seyit Ardıç, enflasyonla mücadelenin toplumun tüm kesimlerine bir bedel ödettirdiğini vurgulayarak, “Yüksek faiz ortamında en büyük bedeli ödeyen kesim şüphesiz sanayicilerdir. Yüksek finansman maliyetleri ve daralan piyasalar, üretim ve istihdam süreçlerimizi olumsuz etkiliyor. Ancak erken bir faiz indirimi, ödediğimiz bedellerin boşa gitmesi anlamına gelir. Bu nedenle, Merkez Bankası’nın ekonomik gerçeklik ve rasyonalite çerçevesinde bir karar vereceğine inanıyorum,” dedi. Ardıç, Merkez Bankası’nın acele etmesine yol açacak söylem ve eylemlerden kaçınılması gerektiğini de vurguladı.

İş Dünyası Faiz İndirimini Bekliyor

İş dünyası temsilcileri, faiz indirim beklentilerinin Kasım ve Aralık aylarında 250’şer baz puan olması gerektiğini belirtiyor. Ancak Eylül ayı enflasyonunun yüksek gelmesi nedeniyle en erken Aralık ayında böyle bir indirim bekleniyor.
Modoko Başkanı Koray Çalışkan, “Merkez Bankası’nın faiz indiriminde bu yılı pas geçeceğini düşünüyorum. Eğer indirim olmazsa, piyasa açılmayacak. İç piyasa, önümüzdeki yıl hareketlenmeye başlayacak,” dedi.
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Tecdelioğlu, “Faiz indiriminin yeni yılda başlamasını bekliyoruz. Ancak bu durum, iç piyasada durağan bir geçiş süreci yaratacaktır,” şeklinde konuştu.

Aceleci Olmamalıyız

Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) Kurucu Başkanı Burak Önder, “Eylül ayı enflasyonunun beklenenden yüksek çıkması, erken bir faiz indirimine neden olmamalı. Sabırlı olmalıyız,” dedi.

Sanayicinin Ucuz Finansa İhtiyacı Var

İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Taycı, “Faiz indiriminin bir an önce başlaması gerektiğine inanıyoruz, ancak mevcut enflasyon verileri buna engel oluyor. Yatırımlarımızı ertelemiş durumdayız,” diye belirtti.

Eylül Enflasyonu Faiz İndirimini Ocak Ayına Taşıdı

Ekonomistler, faiz indiriminde acele edilmemesi yönünde uyarılarda bulunuyor. DÜNYA Gazetesi yazarı Prof. Dr. İbrahim Ünalmış, Eylül ayı enflasyonunun yüzde 2.9 olarak açıklandığına dikkat çekerek, “Eylül ayı enflasyonunun yüksek gelmesi, Kasım ayında faiz indirimine gidilme olasılığını azaltıyor,” değerlendirmesinde bulundu.

Faiz İndiriminde 2025’in İkinci Çeyreği Sinayli

Ekonomist Dr. Can Fuat Gürlesel, “Sıkılaşma politikalarının 2025’in ortalarına kadar devam etmesi bekleniyor. Eğer enflasyonu programla düşürebilirsek, ikinci yarıda para politikasında bir gevşeme başlayabiliriz,” dedi.

Faizler Bir Miktar Daha Yüksek Tutulacak

Ekonomist Emrah Lafçı, “Kasım ayında bir faiz indirimi bekleniyordu, ancak Eylül enflasyonunun yüksek gelmesi, bu beklentileri olumsuz etkiledi. Merkez Bankası, en az iki düşük enflasyon görmek isteyecektir. Bu nedenle, faizlerin bir süre daha yüksek tutulması muhtemel görünüyor,” ifadelerini kullandı.