Doğal Gaz İhracatı ve Enerji Stratejileri

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye’nin Güneydoğu Avrupa ülkelerine daha fazla doğal gaz ihraç edebilmesi için Yunanistan ve Bulgaristan ile mevcut hat kapasitelerinin artırılması gerektiğini vurguladı. Bakan Bayraktar, “Bu konuda yapılacak yatırımlarda Türkiye olarak var olduğumuzu, var olacağımızı ifade etmek istiyorum.” dedi.

Atlantik Konseyi Bölgesel Temiz ve Güvenli Enerji Konferansı’nda yaptığı konuşmada, Türkiye’nin çok boyutlu, çok katmanlı ve kendine özgü bir enerji dönüşümü stratejisini uygulamak için kararlı bir şekilde çalıştığını belirtti. Karbonsuzlaşma hedefleri doğrultusunda, Türkiye’nin uzun dönem enerji planlamasında beş ana alana odaklandığını ifade eden Bayraktar, bunları şöyle sıraladı:

Yenilenebilir Enerji
Enerji Verimliliği
Nükleer Enerji
Geçiş Yakıtı Olarak Doğal Gaz
Enerji Dönüşümü İçin Madenler

Türkiye’nin yenilenebilir enerjide Avrupa’da beşinci, dünya genelinde ise on birinci sırada olduğunu anımsatan Bayraktar, “Net sıfır emisyon hedefini koyduğumuz tarih olan 2053’e kadar yenilenebilir enerjiyi ülkemiz açısından gelişme alanı, potansiyeli en yüksek alan olarak tespit etmiş durumdayız.” şeklinde konuştu.

Yenilenebilir Enerji Programı ve Hedefler

Yenilenebilir enerji projelerini desteklemeye devam edeceklerini belirten Bayraktar, “Önümüzdeki 12 yılı kapsayacak, yani 2035 yılına kadar bizi götürecek oldukça iddialı bir yenilenebilir enerji programımız var. Her yıl 5 bin megavat güneş ve rüzgar enerjisini yeni kapasite olarak mevcut kurulu gücümüze katmak istiyoruz.” dedi. Böylece 2035 yılına kadar, mevcut 30 bin megavat olan kurulu gücün 90 bin megavata ulaştırılmasının hedeflendiğini ifade etti.

Bu bağlamda, Türkiye’nin 2035 yılı için yenilenebilir enerji stratejisinin de yakın zamanda kamuoyuyla paylaşılmasının planlandığını belirtti.

Nükleer Enerji ve Karbon Emisyonu Azaltımı

Baz yük enerji kaynağı olarak nükleer enerjinin önemine değinen Bayraktar, Türkiye’nin ilk nükleer enerji santralinin inşasının devam ettiğini söyledi. Akkuyu’da dört reaktörün yapımının aynı anda sürdüğüne dikkat çeken Bayraktar, “İlk reaktörün ilerlemesi yüzde 90’ları aşmış durumda. 2025 yılında ilk karbonsuz elektriği üreteceğiz ve 2028’e kadar kalan diğer üç reaktörü de devreye almak suretiyle Türkiye’nin elektrik ihtiyacının yüzde 10’unu bu santralden karşılamış olacağız.” dedi. Bu sayede Türkiye’nin yıllık yaklaşık 35 milyon ton karbon emisyonundan kaçınacağını vurguladı.

Türkiye’nin nükleer enerjide 2050 yılı için toplam 20 bin megavatlık kapasite hedeflediğini anlatan Bayraktar, küçük modüler reaktörlerde de en az 5 bin megavatlık kurulu güce ulaşmayı planladıklarını ifade etti.

Enerji Verimliliği Hedefleri

2017-2023 dönemini kapsayan 1. Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı ile kamu ve özel sektör olarak yaklaşık 8,5 milyar dolarlık yatırım yaptıklarını kaydeden Bayraktar, bu sayede 70 milyon ton karbon emisyonunu azalttıklarını dile getirdi. “Bu bize 45 bin yeni yeşil istihdamın da kapısını açmış oldu. Bu yılın başında, Türkiye’nin 2024-2030 2. Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı’nı açıkladık. Önümüzdeki dönemde kamu-özel sektör birlikte yaklaşık 20 milyar dolarlık bir yatırım yapmayı hedefliyoruz.” şeklinde konuştu.

Enerji yoğunluğunun düşürülmesiyle birlikte, 100 milyon ton karbon emisyonunun azaltılmasının hedeflendiğini belirten Bayraktar, “Hedefimiz 2040’a kadar Türkiye’nin enerji verimliliği sayesinde 26 milyar dolarlık bir enerji tasarrufu sağlaması olacak.” ifadesini kullandı.

Türkiye’nin Doğal Gaz Pazarındaki Yeri

Bayraktar, Türkiye’nin doğal gaz piyasasında 50 milyar metreküpü aşan bir tüketimle Avrupa’nın dördüncü büyük doğal gaz piyasası olduğunu vurguladı. Doğal gazda arz güvenliğini tesis etmek için gazlaştırma terminalleri kapasitesinin artırıldığını, FSRU’lar ve diğer tesislerdeki kapasite artışlarıyla gazlaştırma kapasitesinin sekiz yıl öncesine göre beş kat artırıldığını belirtti.

Türkiye’nin 2020’de Karadeniz’de Cumhuriyet tarihinin en büyük doğal gaz keşfini yaptığını hatırlatan Bayraktar, “Şu anda 2,6 milyon hanenin doğal gazını üretir hale geldik. Önümüzdeki yılın ilk çeyreğinde 10 milyon metreküp günlük üretime ulaşmayı hedefliyoruz.” dedi. Ayrıca, son dönemde ülkeye getirilen yüzer üretim platformu ile 2026 yılı içinde 20 milyon metreküp günlük üretime ulaşmanın planlandığını sözlerine ekledi.

Güneydoğu Avrupa Ülkelerine Doğal Gaz Tedariki

Türkiye’nin doğal gaz keşif ve sondaj çalışmalarına yaptığı yatırımların yanı sıra, Güneydoğu Avrupa ülkelerinin enerji arz güvenliğine önemli katkılar sunduğunu belirten Bayraktar, Bulgaristan, Romanya, Macaristan ve Sırbistan ile yapılan anlaşmalarla Türkiye’nin gaz ihraç eden bir ülke haline geldiğini vurguladı. 2024’ün uzun vadeli LNG anlaşmalarının devreye alındığı bir yıl olacağını belirten Bayraktar, “Doğal gazda ABD Türkiye’nin en önemli LNG tedarikçisi haline geldi.” dedi.

Türkiye’nin Güneydoğu Avrupa ülkelerine daha fazla doğal gaz tedarik edebilmesi için Bulgaristan ve Yunanistan ile mevcut boru hatlarının kapasitesinin artırılması gerektiğini ifade eden Bayraktar, “Bu konuda yapılacak yatırımlarda Türkiye olarak var olduğumuzu, var olacağımızı belirtmek isterim.” değerlendirmesinde bulundu.

Elektrik İletim Altyapısı ve Gelecek Hedefleri

Bayraktar, Türkiye’nin Gürcistan, Azerbaycan, Bulgaristan ve Yunanistan ile mevcut elektrik şebekesinin kapasitesini güçlendirmesi gerektiğini belirtti. “Önümüzdeki dönemde odaklanacağımız ve burada birçok işbirliği alanımızın olacağı konulardan biri de elektrik iletim altyapısı ve bu konularda yapacağımız yatırımlar.” diye ekledi.

Enerji borsası olarak kurulan EPİAŞ’ın kapsamının genişletilmesi, karbon piyasasının kurulması ve Türkiye’nin 2026’da karbonun fiyatlandığı bir ülke haline gelmesini hedeflediklerini aktaran Bayraktar, “İstanbul Finans Merkezi’ne taşınacak EPİAŞ’ın da beraberinde emtia borsası haline gelmesini hedefliyoruz.” şeklinde sözlerini tamamladı.