Türkiye Müteahhitler Birliği’nden İnşaat Sektörü Analizi Raporu

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), inşaat sektörünün ekonomik dinamizmine katkı sağlamak amacıyla hazırladığı İnşaat Sektörü Analizi Raporu’nun Ekim 2024 sayısını yayımladı. Bu rapor, sektörün iç dinamikleri ve dış pazardaki gelişmeler ışığında, “Ekonomi Yönetimlerinin Zor Kararı; Enflasyon mu, Büyüme mi?” başlığı altında detaylı bir analiz sunmaktadır.

Raporda, TMB’nin, “Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi”nin etkisiyle bu yıl yurt dışına yönelen Türk müteahhitlerinin, Ocak-Eylül 2024 döneminde yurt dışında toplam 11,8 milyar dolar değerinde 161 proje üstlendiği vurgulanmaktadır. Böylece, Türk inşaat sektörünün 1972 yılında Libya ile başladığı uluslararası faaliyetleri, 137 ülkede gerçekleştirilen 12.297 proje ile toplamda 515,8 milyar dolara ulaşmış durumdadır.

2024 yılının ilk dokuz ayında yurt dışında en fazla iş üstlenen ülke, 2,3 milyar ABD Doları ile Suudi Arabistan olurken, onu 1,7 milyar ABD Doları ile Cezayir ve 1,2 milyar ABD Doları ile Gabon takip etmektedir.

Sıkılaştırma Politikalarının Finansman Üzerindeki Etkisi

Raporda, 2024 yılı üçüncü çeyreğinde dezenflasyon sürecinin inşaat sektöründe daha belirgin hale geldiği ve sıkılaştırma politikalarının finansman üzerindeki olumsuz etkisinin arttığı ifade edilmektedir. Özellikle, kredi büyümesine getirilen sınırlamalar, yüksek finansman maliyetleri ve likiditenin azalması önümüzdeki dönemde inşaat sektörünün büyümesini kısıtlayacak en önemli faktörler arasında yer almaktadır.

Kamuda Tasarruf ve Tedbir Paketi çerçevesinde, deprem bölgelerinin yeniden imarı ve zorunlu haller dışında yeni yatırımlar yapılmayacağı duyurulmuş; bu durum, devam eden projelerin %75’inin tamamlanmış olanlara öncelik verilmesi ile birlikte, müteahhitleri ciddi bir yük altına sokmuştur.

TMB, bu sorunları kamuoyuna her fırsatta dile getirirken, bu konunun “Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Ödül Töreni”nde TMB Başkanı M. Erdal Eren tarafından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a bir kez daha aktarıldığı hatırlatılmaktadır.

Teminat Mektubu Sorunu Rekabet Gücünü Olumsuz Etkiliyor

Raporda, yurt dışındaki projelerde Türk bankalarının teminat mektuplarının kabul edilmemesi sorununun, yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin başarısının önünde en büyük engel olduğu vurgulanmaktadır. TMB Başkanı M. Erdal Eren, bu sorunun çözümü için Hazine ve Maliye Bakanlığı, BDDK, Bankalar Birliği, Eximbank ve diğer ilgili kuruluşlarla iş birliği içinde çalışmalar yürütüldüğünü belirtmiştir.

Eren, “Sektörümüz açısından son derece önemli bir konu olan Türk bankalarının teminat mektuplarının doğrudan kabul edilmemesi, maliyetlerimizi artırmakta ve rekabet gücümüzü olumsuz yönde etkilemektedir. Bu konuda uluslararası standartlarımıza dikkat çekmek ve ilgili ülkelerin yöneticileriyle görüşmeler yapmak, bu sorunun çözümüne katkı sağlayacaktır.” diyerek Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan destek talep etmiştir.

2024 Yılı İlk Dokuz Ayında İnşaat Sektörüne İlişkin Tespitler

TÜRK MÜTEAHHİTLER İKİNCİLİĞİNİ KORUYOR: ENR (Engineering News Record) tarafından yayımlanan “Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi”nde Türkiye, 43 firma ile ikinci sıradaki yerini 2024 yılında da korumuştur. Listede yer alan 6 Türk firması, ilk 100 arasında yer alırken, bir Türk firması ilk 50’ye girmeyi başarmıştır.
IRAK’A ÖNCÜ ZİYARET: Irak’ın kalkınma projeleri çerçevesinde Türk müteahhitlik firmalarının yer alması amacıyla, 18-19 Kasım tarihlerinde Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda Basra ve Bağdat’a yapılacak gezi öncesinde, 15-17 Ekim tarihlerinde Bağdat’a bir öncü heyet gönderilmiştir. Bu ziyaret sırasında Türk müteahhitlik firmalarının, Irak’ın projeleri hakkında bilgi alması sağlanmıştır.
KONUT SATIŞLARINDA 21 AYIN ZİRVESİNDE: Eylül ayında ilk el konut satışları, yıllık %47,1 artışla 44 bin 858 olarak gerçekleşmiştir. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı %31,8’dir. Ocak-Eylül döneminde ilk el konut satışları ise yıllık %12,0 artışla 300 bin 879 olmuştur.
YABANCILARA KONUT SATIŞI DÜŞÜŞE DEVAM ETTİ: Eylül ayında yabancılara yapılan konut satışları, yıllık %31,0 azalarak 2 bin 22 olmuştur. Yabancılara yapılan konut satışlarının en fazla olduğu iller ise İstanbul, Antalya ve Mersin olarak sıralanmaktadır. Ocak-Eylül döneminde yabancılara yapılan konut satışları, bir önceki yıla göre %39,1 azalarak 17 bin 90 olarak kaydedilmiştir.

Eylül ayında en fazla konut satışı yapılan ülke vatandaşları ise sırasıyla Rusya Federasyonu, İran ve Irak vatandaşları olmuştur.