Türkiye İstatistik Kurumu’nda Yeni Düzenlemeler

Ferit PARLAK Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hesaplanan tüketici fiyat endeksine (TÜFE) ilişkin verilerin düzenli olarak yayımlanmasının zorunlu hale getirilmesini amaçlayan yeni bir kanun teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulmuştur. Bu teklif ile enflasyon hesaplamalarında şeffaflığın artırılması ve ekonomik aktörlerin daha sağlıklı analizler yapabilmesi hedeflenmektedir.

Teklifin yasalaşması durumunda, yayımlanacak kapsamlı bilgiler, enflasyon dinamiklerinin daha iyi anlaşılmasına ve fiyat hareketlerinin detaylı bir şekilde izlenmesine olanak tanıyacaktır.

Ekonominin Sağlığı İçin Gerekli Adımlar

CHP Manisa Milletvekili Selma Aliye Kavaf tarafından imzalanan bu teklifin gerekçesinde, Türkiye İstatistik Kurumu’nun veri yayımlama esaslarının düzenlenmesi ile kurumsal şeffaflığın ve hesap verebilirliğin artırılmasının hedeflendiğine dikkat çekilmektedir. Gerekçede, “Günümüz ekonomik koşullarında, doğru, güvenilir ve zamanında üretilen istatistiki verilerin önemi giderek artmaktadır. Bu bağlamda, özellikle Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) gibi temel ekonomik göstergelerin hesaplanma süreçlerinin şeffaflığı, ülke ekonomisinin sağlıklı işleyişi açısından kritik bir öneme sahiptir” ifadelerine yer verilmektedir.

Güvenilirlik ve İtibar Artışı

Önerilen düzenlemenin, TÜFE hesaplamalarında kullanılan verilerin düzenli ve detaylı bir şekilde kamuoyuyla paylaşılmasını öngördüğü belirtilmektedir. Bu durum, ekonomik göstergelerin daha sağlıklı bir şekilde analiz edilmesine ve fiyat hareketlerinin daha etkin bir şekilde takip edilmesine olanak sağlayacaktır. Gerekçede, “Böylece politika yapıcılar, akademisyenler, iş dünyası temsilcileri ve vatandaşlar, enflasyon dinamiklerini daha iyi anlama ve yorumlama imkanına kavuşturulacaklardır” denmektedir.

Ayrıca, veri toplama metodolojisi ve analiz tekniklerinin açıklanmasının önemi vurgulanarak, “Bu açıklamalar, TÜİK tarafından üretilen istatistiklerin güvenilirliğini pekiştirecek ve kamuoyu nezdinde güven artışına katkıda bulunacaktır. Bu şeffaflık, aynı zamanda TÜİK’in çalışmalarının bilimsel temellere dayandığının daha iyi anlaşılmasını sağlayacak ve kurumun itibarını güçlendirecektir” ifadeleri yer almaktadır.

Ekonomi Politikalarının Güçlenmesi

Söz konusu düzenlemenin, Türkiye’nin ekonomi politikalarının daha sağlam temeller üzerine inşa edilmesine olanak tanıyacağı ifade edilmektedir. Şeffaf ve güvenilir verinin, ekonomi yönetiminin daha isabetli kararlar almasına yardımcı olacağı ve bu durumun makroekonomik istikrarın sağlanmasına katkıda bulunacağı belirtilmektedir.

Yabancı Yatırım ve Ekonomik Kalkınma

Gerekçede ayrıca, “Ayrıca, yatırımcılar nezdinde ülke güvenilirliğinin artmasına yardımcı olacak ve doğrudan yabancı yatırımların artmasına zemin hazırlayacaktır” ifadesi ile yabancı yatırım konusunun önemi de değerlendirilmektedir. Teklifin, uzun vadeli sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşılmasında da önemli bir rol oynayacağına vurgu yapılmaktadır. Şeffaf ve güvenilir ekonomik verilerin, kalkınma planlarının daha gerçekçi bir şekilde hazırlanmasına ve uygulanmasına olanak tanıyacağı ifade edilmektedir. Gerçekçi planların, kaynakların daha etkin kullanılmasını sağlayarak ülkenin ekonomik performansını olumlu yönde etkileyeceği vurgulanmaktadır.

TÜİK’in Etkinliği ve Verimliliği

Ülkelerin istatistik üretim süreçlerinin kalitesi ve şeffaflığının, uluslararası kuruluşlar tarafından yakından takip edildiği belirtilmektedir. Bu düzenleme ile Türkiye’nin, istatistik alanında uluslararası en iyi uygulamalara bir adım daha yaklaşmış olacağı, TÜİK’in kurumsal kapasitesinin gelişmesine de katkı sağlayacağı ifade edilmektedir. “Verilerin düzenli olarak yayımlanması ve metodolojinin açıklanması zorunluluğu, kurumun iç süreçlerini daha da iyileştirmesine ve veri kalitesini artırmasına neden olacaktır. Bu da TÜİK’in daha etkin ve verimli çalışmasını sağlayacaktır” denilmektedir.

Demokratik Katılımın Güçlendirilmesi

Kanun teklifinin gerekçesinde, aynı zamanda demokratik katılımın güçlendirilmesine hizmet edeceği de ifade edilmektedir. Gerekçede, “Ekonomik verilere daha kolay erişim, vatandaşların ekonomi politikaları hakkında daha bilinçli değerlendirmeler yapmasına olanak tanıyacak ve karar alma süreçlerine daha aktif katılımlarını teşvik edecektir” denilmektedir. Sonuç olarak, önerilen kanun değişikliği, ülkemizin ekonomik ve sosyal politikalarının etkinliğinin artırılmasına, istatistiki veri üretim süreçlerinin güçlendirilmesine ve ekonomik şeffaflığın geliştirilmesine önemli katkılar sağlayacaktır.

Bu düzenlemenin, Türkiye’nin ekonomik göstergelerinin uluslararası alanda daha güvenilir kabul edilmesine, yatırım ortamının iyileştirilmesine ve uzun vadeli sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşılmasına yardımcı olacağına dikkat çekilmektedir.