Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Değişiklikler

Yeni düzenlemeye göre, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında kredi verenler ile tüketiciler arasındaki sözleşmelerin şekil şartları yeniden düzenlenmektedir. Artık, bu sözleşmeler bilişim veya elektronik haberleşme cihazları üzerinden gerçekleştirilebilecek ve tüketici kimliğinin doğrulanmasını içeren yöntemler ile kurulabilecektir. Bu çerçevede, tüketici kredisi sözleşmesinin yazılı veya mesafeli olarak kurulmadıkça geçerli olmayacağı belirtilmektedir.

Tüketici kredisi sözleşmelerinin mesafeli bir şekilde uzaktan iletişim araçları ile kurulabilmesine yönelik düzenlemeler, sözleşmeye bağlı diğer işlemlerin de kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla elektronik ortamda uzaktan yapılabilmesini sağlayacak şekilde yapılandırılmaktadır. Belirli süreli kredi sözleşmesine ilişkin hesap, tüketicinin talebi olmaması durumunda kredinin ödenmesi ile kapanacak şekilde düzenlenmiştir. Bu hükümler, konut finansmanı kuruluşları ile tüketiciler arasındaki sözleşmeler için de geçerlidir.

Doğrudan Satış Sistemine İlişkin Düzenlemeler

Kanunla birlikte, doğrudan satış sistemleri “doğrudan satış şirketi tarafından oluşturulan ve iş sözleşmesi ile istihdam edilmeyen, bağımsız temsilci, distribütör, danışman ve benzeri isimlerle komisyon, prim, teşvik ve ödül gibi menfaatler karşılığında faaliyet gösteren doğrudan satıcıların tüketicilere mal veya hizmet pazarladığı satış sistemi” olarak tanımlanmıştır. Doğrudan satış şirketinin, sermaye şirketi olması ve yönetmelikle belirlenen diğer koşulları sağlaması zorunlu hale getirilmiştir.

Doğrudan satış sisteminin, elde edilecek kazancın ağırlıklı olarak sisteme yeni doğrudan satıcılar kazandırılması ve bu menfaatlerin dağıtılması üzerine kurulmaması, mal veya hizmetin tüketicilere satışını esas alması ve yönetmelikle belirlenen diğer ilkelere uygun olması gerekmektedir. Ayrıca, doğrudan satıcılardan, sisteme dahil olmaları veya sistemde kalmaları için tüketiciye satışı öngörülen mal veya hizmeti içermeyen yenileme, paket, ücret, aidat gibi isimler altında herhangi bir bedel veya borç altına sokan belge alınamayacaktır.

Doğrudan satış şirketinin belirlediği miktar ya da tutarda mal veya hizmet satın alınması, doğrudan satıcının sistem içindeki seviyesini belirlemeyecektir.
Doğrudan satış sistemi kapsamında mal veya hizmet satın alan tüketici, 30 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahip olacaktır.
Cayma hakkının kullanıldığına dair bildirimin bu süre içinde doğrudan satıcıya veya doğrudan satış şirketine yöneltilmiş olması yeterli olacaktır.

Doğrudan satış şirketi, Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen hususlarda tüketicinin bilgilendirilmesini, talep ve bildirimlerini iletebilmesini sağlayan bir sistem kurmakla yükümlü olacaktır. Bu düzenlemeler, kanunun yayımından 9 ay sonra yürürlüğe girecektir.

Haksız Ticari Uygulamalara Yönelik Cezalar

Rekabetin sağlanması ve tüketicilerin etkin bir şekilde korunabilmesi amacıyla, reklam ve haksız ticari uygulamalar hakkında belirlenen idari para cezalarının artırılması hedeflenmiştir. Haksız ticari uygulamalar hükmünde yer alan yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında, haksız ticari uygulamanın “3 aya kadar tedbiren durdurulması” veya “60 bin Türk lirasından 600 bin Türk lirasına kadar idari para cezası” uygulanabilecektir.

İdari para cezası, aykırılık ülke genelinde gerçekleşmişse 600 bin Türk lirasından 6 milyon Türk lirasına kadar uygulanacaktır. Denetimlerde, yetkili kişi veya kuruluşlara her türlü bilgi ve belgenin doğru olarak gösterilmemesi durumunda 7 gün içinde bilgi ve belgelerin doğru olarak verilmesi veya yerinde inceleme imkanının sağlanması ihtar edilecektir. Aykırılığın devamı halinde, 80 bin Türk lirasından az olmamak üzere aykırılığın gerçekleştiği tarihten bir önceki mali yıl sonunda oluşan yıllık gayrisafi gelirlerinin yüzde biri oranında idari para cezası verilecektir.

Piramit Satış Sistemleri Üzerine Düzenlemeler

Kanun, piramit satış sistemleri hükmüne aykırı olarak piramit satış sistemini başlatan, düzenleyen veya bu sistemi yaymaya yönelik ticari amaçlarla destekleyenler hakkında Türk Ceza Kanunu’nun ilgili hükümlerinin uygulanacağını belirtiyor. Doğrudan satış şirketinin, sermaye şirketi olmaması durumunda ve doğrudan satış sisteminin, elde edilecek kazancın ağırlıklı olarak sisteme yeni doğrudan satıcılar kazandırılması üzerine kurulması halinde verilecek idari para cezaları da belirlenmiştir. Bu düzenlemeler, kanunun yayımından 9 ay sonra yürürlüğe girecektir.

Elektronik Ticaretle İlgili Düzenlemeler

Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da yapılan değişiklik ile, işletmelerin ürünlerini yurt dışı pazarlara ulaştırmalarını kolaylaştıran elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının sınır ötesi elektronik ticaret faaliyetleri desteklenecektir. Yüksek teknoloji yatırımlarının teşvik edilmesi amacıyla, pazar yerleri üzerinden yurt dışına yapılan satışlar ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın teşvik belgesi ile gerçekleştirilen yatırım harcamalarının toplamı, lisans ücretinin hesaplanmasına esas teşkil eden net işlem hacminden indirilecektir.

Adil rekabet ortamının korunması amacıyla, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının net işlem hacminin, kanun kapsamında yer alan diğer elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcıların net işlem hacimlerinin toplamının yüzde 20’sini aşmaması şartı getirilmektedir. 2024 yılına ilişkin lisans ücretinin hesaplanmasında, elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcının pazar yerleri üzerinden yurt dışına yapılan satışlar ile yatırım teşvik belgesi alınarak gerçekleştirilen yatırım harcamaları toplamının 4 katı, 2025 yılına ilişkin lisans ücretinin hesaplanmasında ise bu satış ve harcamaların 3 katı net işlem hacminden indirilecektir. Bu hükümler, 1 Ocak 2024’ten itibaren geçerli olacaktır.

Yeni Maddelerin Eklenmesi

Genel Kurulda kabul edilen AK Parti’nin önergesiyle, kanuna 3 yeni madde eklenmiştir. Vergi Usul Kanunu’nda yapılan değişiklikle, düzenleme kapsamındaki muhasebe standartları uyarınca “yapılmakta olan yatırımlar” hesabında takip edilen tutarların enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucunda oluşan düzeltme farklarının bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterileceği ve dönem kazancının tespitinde dikkate alınmayacağı belirtilmiştir.

Özel fon hesabında bulunan bu tutarlar, yatırımın tamamlanarak ilgili iktisadi kıymetin aktifleştirilmesi gereken dönemle bu dönemi takip eden 4 hesap dönemi içerisinde eşit taksitler halinde dönem kazancının tespitinde dikkate alınacaktır. Yatırım döneminde veya iktisadi kıymetin aktifleştirilmesinden sonra işin bırakılması durumunda bu tutarların dönem kazancında dikkate alınması sağlanacaktır. Ayrıca, halihazırda yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kar/zarar farkının vergiye tabi kazancın tespitinde dikkate alınmayacağı mükellef grubuna, tasfiye ve iflas hallerindeki şirketler ile kamu iktisadi kuruluşları da dahil edilmiştir.

Samsun’da Organize Sanayi Bölgesi Kurulması

Kıyı Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Samsun’da belirlenen alanda, yer seçim kararına uygun olarak imar planı kararıyla Organize Sanayi Bölgesi (OSB) kurulabilmesi için gerekli düzenlemeler sağlanmıştır. Yapılan oylamada, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi kabul edilmiştir. Teklifin kabul edilmesinin ardından TBMM Başkanvekili Celal Adan, birleşimi saat 14.00’te toplanmak üzere kapatmıştır.