TCMB Enflasyon Tahminlerini Güncelledi

Ferit PARLAK – ANKARA Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), önümüzdeki üç yıl için enflasyon tahminlerini yeniden değerlendirerek yukarı yönlü güncelledi. Dün Ankara’da düzenlenen yılın dördüncü Enflasyon Raporu’nda, 2024 yılı sonu için enflasyon tahmini yüzde 38’den yüzde 44’e, 2025 yılı sonu tahmini yüzde 14’ten yüzde 21’e ve 2026 için de yüzde 9’dan yüzde 12’ye yükseltildi. Ayrıca, tahmin aralıklarının alt ve üst sınırları da 2024 yılı için yüzde 42 ve 46, 2025 yılı için yüzde 16 ve 26, 2026 yılı için ise yüzde 6 ve 18 olarak belirlendi.

TCMB Başkanı Fatih Karahan, enflasyonun yüzde 38 seviyesine martta ulaşacağını belirterek, hedefteki güncellemelerin üç aylık bir gecikme ile gerçekleştiğini, bu durumun birkaç yıllık dezenflasyon programında ciddi bir sapma oluşturmadığını ifade etti.

Güncellemenin Nedenleri

TCMB Başkanı Karahan, enflasyon tahminlerindeki güncellemenin sebeplerini açıklarken, son dönemdeki yüksek gıda fiyatlarının 2024 yıl sonu tahminine 1,6 puan etkisi olduğunu vurguladı. “Türk Lirası cinsinden ithalat fiyatları ve talep koşullarının tahmin güncellemelerimiz üzerindeki toplam etkisi yarım puan oldu. Beklentilerdeki gerilemenin öngörülerimizden daha yavaş gerçekleşmesi, başlangıç koşulları ve enflasyonun ana eğilimi, 2024 yıl sonu tahminimizi 3,9 puan yukarıya çekti” dedi.

2025 yılı sonu tahmin güncellemesindeki etkilerin ise gıda fiyatları, Türk Lirası cinsinden ithalat fiyatları ve yönetilen yönlendirilen fiyat varsayımlarından geldiğini, bu etkinin toplamda 3,3 puan olarak hesaplandığını belirtti. Ayrıca, 2024 tahminindeki güncellemenin enflasyon ataleti ve ana eğilim ile 2025 yıl sonu tahminini 3,5 puan artırdığını ve çıktı açığı patikasındaki güncellemenin 2025 tahmininde 0,2 puan etkisi olduğunu ifade etti.

Banttan Fonlama ve Faiz İndirimleri

Karahan, “Üst banttan fonlama nasıl bir faiz artışı değilse, alt banttan fonlama da kesinlikle hiçbir şekilde faiz indirimi olarak algılanmamalıdır” açıklamasında bulundu. İndirim döngüsünün başlatılması durumunda, dezenflasyon sürecini veya Türk Lirası’na yönelik dönüşü etkileyecek adımlar atmayacaklarını vurguladı. Ancak TCMB’nin eski başekonomisti Ali Hakan Kara, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda, TCMB basın toplantısından edindiği izlenimlerin aralık ayında küçük bir adımla faiz indirimine başlama niyetinin devam ettiğini belirtti.

Borsa İstanbul bankacılık endeksinde de günlük prim yüzde 5’i aştı. Bloomberg’e konuşan Strateji Portföy Genel Müdürü Burak İhsan Çetinçeker, “Borsa, TCMB Başkanı’nın açıklamalarını aralık ya da ocak ayında başlayacak faiz indirim döngüsünün üstü kapalı bir sinyali olarak algılıyor gibi görünüyor” şeklinde yorum yaptı.

Ekonomist Tufan Cömert ise raporda enflasyon tahminleri üzerindeki risklerin aşağı yönlü olduğunu ve aralık ayında çekirdek, hizmet ve mevsim etkisinden arındırılmış enflasyon verisinde bir düşüş görülmesi halinde faizde indirim olasılığının artacağını öngördü.

Asgari Ücret Üzerine Açıklamalar

Fatih Karahan, asgari ücret ile ilgili bir soru üzerine, basında çıkan iddialara yanıt vererek, kapalı kapılar ardında kamuoyuna yansıdıklarından farklı şeyler söylemediklerini vurguladı. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun bir parçası olmadıklarını belirten Karahan, “Bu konuda bizim normatif ‘Şöyle olmalıdır’ gibi bir değerlendirme yapmamız söz konusu değildir; bu doğru olmaz. Neden? Biz karar verici değiliz. Bir kurul var, kurul toplanıyor ve belirli süreçleri var. Biz bu kurulun bir tarafı olmadığımız gibi, resmi ya da gayriresmi herhangi bir tavsiyede de bulunmuyoruz” dedi.

Kira Enflasyonu Üzerine Değerlendirmeler

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Hatice Karahan, tahmin güncellemesinin bazı önemli kaynaklarının olduğunu belirtti. “Bunlardan biri hizmet enflasyonundaki katılık. Beklediğimizden yüksek gelmesi, kira enflasyonundan kaynaklanıyor” diyen Karahan, “Burada bazı yapısal unsurlar öne çıkıyor; deprem harcamaları, önceki fiyat kontrolleri gibi faktörler etkili oldu. Ancak, önümüzdeki dönemde kira enflasyonundaki yavaşlamanın devam edeceğini öngörüyoruz” ifadesini kullandı.

Karahan, kira enflasyonu göstergelerine baktıklarında, bu yavaşlamanın devam edeceği yönünde birçok öncü gösterge bulduklarını açıkladı. “Tahmin güncellemesinin diğer kaynağı gıda fiyatlarıydı; buradaki oynaklık da para politikasının etki alanı dışında bir unsur” dedi.

Mesajlar ve Beklentiler

TCMB bünyesinde takip edilen göstergelerin bütün olarak incelendiğinde, ekim ayında enflasyonun ana eğilimindeki düşüşün sürdüğü görülmektedir.
Kiralardaki yüksek fiyat artışı, sözleşme yenileme oranının üçüncü çeyrekte yükselmesi ile sürdü. Kira sözleşmelerinde kullanılan referans oranlarının düşmesi, son çeyrekte aylık kira enflasyonunun yavaşlayacağını gösteriyor.
Üretici aylık enflasyonu son üç aylık dönemde ortalama yüzde 1,4 düzeyinde seyretmekte; dolayısıyla, tüketici enflasyonu üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı baskılar zayıflıyor.

Emekli Zamları Üzerine Değerlendirmeler

Orta Vadeli Program’da 2024 yılı enflasyonu yüzde 41,5 ile Merkez Bankası tahmininin üstünde kalmıştı. Merkez Bankası da enflasyon tahminini yüzde 44 olarak güncelledi. Eğer yıl sonu enflasyonu Merkez Bankası’nın tahminine uygun gerçekleşirse, temmuz-aralık dönemi enflasyonu yüzde 15,5 olacak. Bu durumda SSK ve BAĞKUR emekli aylıklarına ocak ayında yüzde 15,5 oranında zam yapılması bekleniyor. Memur maaşlarına ve emekli aylıklarına ocak ayında yapılacak zam ise yüzde 11,2 civarında olacağı öngörülüyor.

TCMB Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay, “Ücret dağılımında, düşük vasıflı çalışanların zarar görmemesi için artışın enflasyona zarar vermeyeceğini öngörmek lazım” mesajını verdi. Akçay, “İleriye dönük endekslemeye geçmek zorundayız. Konjonktürün de uygun olduğu kanaatindeyim” ifadelerini kullandı.