Mehmet Hanifi GÜLEL’in Görüşleri

Kasap esnafı Mehmet Hanifi GÜLEL, tavuk parçalama yasağının kaldırılması durumunda beyaz et fiyatlarının %30 daha ucuz olabileceğini savunuyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2015 yılında salmonella hastalığının yayılma riskine karşı kasapların tavuk parçalamalarını yasakladığını hatırlatan GÜLEL, yasağın kalkması halinde vatandaşların daha uygun fiyatlarla beyaz et tüketebileceğini ve bunun gıda enflasyonunu düşürecek bir etki yaratacağını ifade ediyor.

Piyasa Uzmanlarının Görüşleri

DÜNYA’ya konuşan piyasa uzmanları, kasapların yeniden tavuk parçalayabilmesinin tüketiciler açısından ucuz proteine ulaşma imkanı sunacağını, ayrıca bu durumun esnafa da büyük bir destek olacağını belirtiyor. Tavuk parçalama izninin verilmesi halinde fiyatlarda %30 oranında bir indirimin mümkün olacağını vurgulayan İstanbul Perakendeci Kasaplar Esnaf Odası Yönetim Kurulu Üyesi Fatih Tavukçu, günümüzde bütün tavuğun kilogram fiyatının 65 lira, tavuk göğsünün ise 200 lira seviyesinden başladığını aktarıyor.

Fiyat Dalgalanmalarının Önlenmesi

Tavuk parçalama yasağının nedeninin hijyen ve salmonella bakterisinin yayılmasını önlemek olduğunu belirten Tavukçu, bu bakterinin tavukların üretildiği alanlardan kaynaklandığını kaydediyor. Bakterinin hayvanın midesinde ve bağırsağında oluştuğunu ifade eden Tavukçu, “Bağırsağında ve midesinde bulunan bu bakteri, kesimhanelerde hayvan etine yayılabilir. Hayvanın bağırsağını düzgün çıkarmazsanız, kesimhanede hayvanın etine bulaşır. Eğer hayvanın eti düzgün bir şekilde sevkiyat yapılmadan kasaba ulaşırsa, bu durum da yayılma riski taşır.” diyor.

Olumlu Gelişmeler ve Fiyat Düşüşü

Tavuk parçalamaya izin verilmesi halinde pek çok olumlu sonucun ortaya çıkacağını ileri süren Tavukçu, tüketicilerin kırmızı et alımında zorluk yaşadığını, ucuz tavuk eti tüketiminin daha kolay hale geleceğini ve böylece protein ihtiyaçlarının karşılanabileceğini belirtiyor. Kendi tavuğunu parçaladıkları takdirde fiyatı %30 düşüreceklerini taahhüt eden Tavukçu, “Biz tavuğu karkas olarak alacağız. Kanat, göğüs, bud ve pirzola olarak ayıracağız. Ayrıca mevsimsel değişkenlikler nedeniyle kanat ve göğüs fiyatlarında dalgalanmanın önüne geçeceğiz. Fiyatları sabit tutacağız çünkü maliyetlerimiz her durumda aynı olacaktır.” şeklinde konuşuyor.

Hijyenik Ortamda Tavuk Parçalama

Kasaplar olarak oluşturacakları sistemle birlikte tavuk parçalamanın daha hijyenik bir ortamda yapılacağını anlatan Tavukçu, “Yönetmeliğe uygun olarak çalışan kasaplar, ayrı bıçak, ayrı tezgah ve ayrı dolap kullanacak. Günlük 100 kilo veya 50 kilo arasında bir sınır istiyoruz. Amacımız halkın daha ucuz tavuk eti tüketebilmesini sağlamak.” diyor. İstanbul’da odaya bağlı yaklaşık 1500 kasap bulunduğunu ve tüm kasaplar ile birlikte toplamda yaklaşık 3000 kasap olduğunu vurgulayan Tavukçu, sadece Aralık ayında 16 kasabın kepenk kapattığını belirtiyor.

Tavuk Fiyatlarının Düşeceği Öngörüsü

Kırmızı ette zincir marketlerle rekabet edemediklerini belirten Tavukçu, bunun nedeninin zincir marketlerin yurt dışından ithal et satışı yapması olduğunu ifade ediyor. Ayrıca, iki satış noktası arasında 150-200 lira kadar fiyat farkı oluştuğunu kaydediyor. Tavuk parçalama işinin şu anda sadece entegre işletmelerin elinde olmasının esnafın kepenk kapatma tehlikesiyle karşı karşıya olmasına neden olduğunu dile getiriyor. “Bize 350 kiloluk bir karkası parçalamamıza izin veriyorlar ama 2 kiloluk bir tavuğu parçalayıp satmamıza izin vermiyorlar.” diyor.

“Mahalle Kasabımı Geri İstiyorum” Kampanyası

Tavukçu, çözüm önerilerini ve kampanyalarını şu şekilde açıklıyor: “Tavuğu parçalayıp, paketleyeceğiz. İzlenebilirlik açısından bize gelen faturalı tavuk irsaliye numarasını, sattığımız tavuğun etiketine yapıştıracağız. Bakanlık da bunu görecek. Şu an bütün tavuğun fiyatı 65 liraya kadar düştü. Bunun üzerine %25 kemik firesi ekleyip, %30 ile %40 arasında kâr marjı koyarsak, tavuk göğsünün fiyatı 150 liraya kadar düşer. Projemizin adı ‘Mahalle Kasabımı Geri İstiyorum’. Tavuk parçalama onayını alan kasaplara güvenilir et logosu vereceğiz.”

Salmonella ve Et Fiyatları

Kasap esnafının tavuk parçalamak istediğini ve et fiyatlarının oldukça yüksek olduğunu belirten İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Veteriner Fakültesi, Besin Gıda Hijyeni ve Teknolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serkan Kemal Büyükünal, kasapların tavuk etini parçalayamadığı için entegrelerin hazır paketlenmiş ürünlerini satan bayi haline geldiğini aktarıyor. Büyükünal, “Entegrede paketlenmiş ürünler getirip kasabın rafına bırakılıyor ve fiyatlarını da onlar belirliyor. Bugün perakendede bütün tavuğun kilogramı yaklaşık 70 lira civarında satılıyor. Dolayısıyla, bu fiyata yakın olması gereken parçalar da var. Ancak kasap salmonella bulaştıramaz, bakterinin kaynağı entegrelerin kesimhanelerindedir. Sonuç olarak tüketici hak etmediği şekilde pahalı bir ürünle karşı karşıya kalıyor.” diyor.

İhracat ve Tüketim Verileri

2023 yılında Türkiye’de 2 milyon 376 bin ton beyaz et üretildi ve bunun yaklaşık 400 bin tonu ihraç edildi. 2023 ve 2024 yıllarındaki ortalama ihracat birim fiyatı 1.65 dolar olarak belirlenirken, horoz, tavuk eti ve sakatatı, parça halinde, kemiksiz dondurulmuş göğüs ve göğüs parçalarının ortalama kilogram ihracat birimi ise 3.30 dolar oldu. Türkiye’de kişi başı tavuk eti tüketimi 2022 yılında %20.6 kilo olarak gerçekleşti.