Kozmik Olay: Süper Kütleli Kara Delik Ansky’nin Uyanışı

Bilim dünyasını etkileyen olağanüstü kozmik olaylardan biri daha gerçekleşti. Dünya’dan yaklaşık 300 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir galaksinin merkezindeki, uzun yıllardır aktif olmayan süper kütleli kara delik, gökbilimcilerin şimdiye kadar gözlemledikleri en büyük ve en güçlü X-ışını patlamalarından birini sergiledi. Naftemporiki’de yer alan habere göre, bu aktif faz, etrafındaki maddeyi yutan ve yarı periyodik patlamalar (QPE) olarak adlandırılan kısa süreli parlama olaylarıyla patlayan süper kütleli kara deliğin uyanışını simgeliyor.

Kara delik, onlarca yıl boyunca sessiz bir şekilde varlığını sürdürmüş ve galaksisinin merkezi olan “aktif galaktik çekirdek” veya kısaca “AGN” olarak bilinen bölgeye hükmetmiş durumda. Araştırma ekibi, bu kozmik AGN nesnesine “Ansky” adını verdi. Ansky’nin uyanışı, ilk kez 2019’un sonlarında tespit edildi ve NASA’nın Swift X-ışını uzay teleskobu ile bu olayın dinamiklerini izleyen gökbilimciler, durumu dikkatle takip etmeye başladılar.

Şubat 2024’te, gökbilimciler Ansky’ye güç veren kara deliğin düzenli aralıklarla patlamalar gerçekleştirdiğini gözlemlemeye başladılar. Bu durum, süper kütleli bir kara deliğin patlamalarını gerçek zamanlı olarak izleme fırsatı sundu.

“Yüz Kat Daha Fazla Enerji Açığa Çıkıyor”

Dev kara deliği gözlemlemek ve veri toplamak amacıyla bir dizi yer tabanlı ve uzay tabanlı teleskop kullanan araştırma ekibinin bir üyesi olan Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) Johin Chakraborty, şunları ifade etti: “Ansky’den gelen X-ışını patlamaları, tipik bir QPE’de gözlemlenenlerden on kat daha büyük ve on kat daha parlak. Bu patlamaların her biri, başka yerlerde gözlemlenenlerden yüz kat daha fazla enerji açığa çıkarıyor.”

Ayrıca, Ansky’nin patlamalarının yaklaşık 4,5 gün süren, şimdiye kadar gözlemlenen en uzun periyodu gösterdiğini belirten Chakraborty, “Bu durum, modellerimizi sınırlarına kadar zorluyor ve bu X-ışını flaşlarının nasıl oluştuğuna dair mevcut bilgilerimize meydan okuyor” dedi.