Şi Jinping’in Vietnam Ziyareti ve Küresel Ekonomiye Yansımaları

Çin Dışişleri Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, Çin Devlet Başkanı Şi Jinping, 3 ülkeyi kapsayan bir turuna Vietnam ziyareti ile başladı. Ziyaretinin ilk gününde, Vietnam Komünist Partisi Genel Sekreteri To Lam ile bir araya gelen Şi, ABD’nin tarife politikalarını dolaylı bir şekilde eleştirirken, Vietnam’a “tek taraflı zorbalığa birlikte karşı çıkma” ve “küresel serbest ticareti savunma” çağrısında bulundu.

Şi, Çin ile Vietnam’ın küreselleşmeden fayda sağlayan iki ülke olduğunu vurgulayarak, her iki ülkenin ekonomik küreselleşmeyi desteklemesi ve sanayi ile tedarik zincirlerinin istikrarını koruması gerektiğini belirtti. Görüşmenin ardından, iki ülke arasında ulaştırma, yapay zeka, gümrük muhafaza ve karantina, tarım ürünleri ticareti, kültürel etkileşim, spor, sosyal projeler, insan kaynakları gelişimi ve medya alanlarında çeşitli işbirliği anlaşmaları imzalandı.

ABD ile Çin Arasındaki Ticaret Restleşmesi

Şi Jinping’in ziyareti, ABD Başkanı Donald Trump’ın “karşılıklı tarifeler” kapsamında gümrük vergisi artışlarını duyurmasının ardından gerçekleşen ABD-Çin ticaret restleşmesine denk gelmesi bakımından dikkat çekici. Çin, ABD’nin tarife artışlarına yanıt veren ilk ülke olmuş ve aynı oranda karşılık vermişti. Bu restleşme sonucunda, ABD, Çin’e uyguladığı gümrük tarifesini %145’e, Çin de ABD’ye %125’e kadar yükseltmişti. Washington yönetimi, diğer ülkelerle olan karşılıklı tarifeleri 90 gün ertelemesine rağmen, Çin’e yönelik tarifelerin yürürlüğe girmesi dikkat çekti. Trump, daha sonra bazı teknoloji ürünleri, akıllı telefonlar, dizüstü bilgisayarlar, sabit diskler ve çipler gibi ürünlerin ek vergilerden muaf tutulacağını duyurdu.

Vietnam’ın Tedarik Zincirindeki Kritik Rolü

Trump, karşılıklı tarifeler çerçevesinde Vietnam’a ek %46 gümrük vergisi getirerek, en yüksek tarifelerden birini uyguladı. Son yıllarda Vietnam, uluslararası firmalar için tedarik zincirinin önemli bir parçası haline gelmiş durumda. ABD’ye ihracatının gayrisafi yurt içi hasılasının %25’ini oluşturduğu düşünüldüğünde, Vietnam’ın Trump’ın yeni tarife rejimi ile uluslararası ticaretten en olumsuz etkilenecek ülkeler arasında yer alması bekleniyor. Çinli üreticiler, Trump’ın ilk dönemindeki tarife artışlarından kaçınmak için üretimlerinin bir kısmını Vietnam’a kaydırmayı tercih etmişti. Bu durum, Vietnam’ın Asya’da Çin’in alternatif güzergahlarına gümrük duvarları örülmesiyle başa çıkmasına yol açtı.

Vietnam hükümeti, ABD pazarını kaybetmemek için Washington ile müzakereye hazır olduğunu ifade ederken, Çin ile olan ticaretini de dikkatli bir şekilde kontrol altına almayı taahhüt ediyor.

Çok Taraflı Ticaret Sistemini Koruma Çağrısı

Şi Jinping, Vietnam Komünist Partisi’nin resmi yayın organı “Nhan Dan” gazetesinde yayımladığı makalede, Çin ve Vietnam’ın “yoldaş ve kardeş” iki ülke olduğunu vurgulayarak, çok taraflı ticaret sistemini koruma, küresel sanayi ve tedarik zincirlerinin istikrarını sağlama ve açık, işbirliğine dayalı bir uluslararası ortam oluşturma konularında birlikte çalışmaları gerektiğini ifade etti. Ayrıca, iki ülkenin son yıllarda karşılıklı siyasi güveni derinleştirerek, sınır güvenliği, sınır aşan suçlarla mücadele, dış politika ve ulusal savunma konularında yakın işbirlikleri geliştirdiğine dikkat çekti.

Şi, Vietnam’a, Küresel Güney ülkeleri ile birlikte gelişmekte olan ülkelerin ortak çıkarlarını savunarak, eşit ve düzenli bir çok kutuplu dünya düzeninin oluşumunu teşvik etme çağrısında bulundu. Şi Jinping, 18 Nisan’a kadar sürecek olan Güneydoğu Asya turunun ardından Vietnam’ın ardından Malezya ve Kamboçya’yı da ziyaret etmeyi planlıyor.