Özbekistan’da Genel Seçimler Başladı

Özbekistan’da 20 milyona yakın kayıtlı seçmenin bulunduğu yeni anayasanın kabul edilmesinin ardından gerçekleştirilen ilk genel seçimler, seçmenlerin Yasama Meclisi ile il ve ilçe belediye meclisleri üyelerini belirlemesi için yerel saatle 08.00’den 20.00’ye kadar oy kullanma süreciyle başladı.

Bu seçimler, ilk kez çoğunlukçu ve orantılı nispi temsil sistemine göre düzenleniyor. Seçimlerde, Milli Yükseliş Demokrat Partisi, Halk Demokrat Partisi, Liberal Demokrat Partisi, “Adalet” Sosyal Demokrat Partisi ve Ekoloji Partisi’nden toplam 875 aday, 150 sandalye için mücadele ediyor.

Seçimlerde, orantılı nispi temsil sistemine göre seçilecek 75 milletvekilliği için 500 aday yarışırken, çoğunlukçu seçim sistemine göre belirlenecek diğer 75 milletvekilliği için ise 375 aday yarışıyor.

Seçmenlerin Oy Kullanma Süreci

Ülke genelinde 20 milyona yakın kayıtlı seçmen, 75 seçim bölgesinde kurulan 10,717 sandıkta oylarını kullanma imkanı buluyor. Yurt dışında yaşayan Özbek vatandaşları için Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 39 yabancı ülkede 56 sandık oluşturuldu.

Seçimi, 50’den fazla ülkeden gelen 1000’e yakın uluslararası gözlemci izleyecek. Bu gözlemciler arasında Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Dünya Seçim Organları Birliği (DSOB), Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve Türk Devletleri Teşkilatı gibi önemli kuruluşlar da yer alıyor. Kesin olmayan resmi sonuçların yarın açıklanması bekleniyor.

Seçimlerin Sonuçları ve Parlamento Yapısı

Seçimlerde En Çok Oy Alan Parti, Başbakan Adayını Belirleyecek

Özbekistan, başkanlık sistemiyle yönetilen bir ülke olup, parlamento Yasama Meclisi ve Senato olmak üzere iki ana kısımdan oluşmaktadır. Ülke parlamentosunun alt kanadı olan Yasama Meclisi toplam 150 milletvekilinden oluşurken, üst kanadı olan Senato ise 65 üyeden meydana geliyor.

İl meclislerine seçilen üyeler, gelecek ay yapacakları toplantılarında, bölgelerini Senatoda temsil edecek senatörleri seçecekler. Senato, ülke genelindeki 14 bölgenin her birinden 4’er senatör ile temsil edilecek ve 9 senatör de cumhurbaşkanı tarafından atanacak.

Yeni seçim düzenlemeleri ile milletvekili adayı listesine, parti üyesi olmayan bireylerin de dahil edilmesine olanak tanındı. Bu seçimlerde en çok oy alan parti, başbakan adayını belirleyerek bu ismi onaylanması için devlet başkanına sunma hakkını elde edecek.

Özbekistan’da bugüne kadar uygulanan çoğunlukçu seçim sistemi, seçim bölgesinde oyların çoğunluğunu alan adayların seçildiği bir yöntemdi. Ancak bu seçimlerde yürürlüğe giren yeni yasaya göre, Yasama Meclisi seçimleri çoğunlukçu ve orantılı nispi temsil sistemine göre gerçekleştiriliyor.

Özbekistan’da Aralık 2019’da yapılan son parlamento seçimlerinde, 150 sandalyeli Yasama Meclisi’nde Liberal Demokrat Partisi 53, Milli Yükseliş Demokrat Partisi 36, “Adalet” Sosyal Demokrat Partisi 24, Halk Demokrat Partisi 22 ve Özbekistan Ekoloji Partisi 15 sandalyeyi kazanmıştı.