Otomotiv Sanayii İhracatında Rekor Ay

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, eylül ayının 3,4 milyar dolarla otomotiv sanayisinde en yüksek ihracat rakamının elde edildiğini ifade ederek, “Adetsel ihracatımız, yaklaşık 90 bin adetle geçen yılın eylül ayına göre yüzde 16’lık bir artış gösterdi ki, bu durum sene sonu için oldukça olumlu bir sinyal” dedi. Eroldu, düzenlediği basın toplantısında otomotiv sektörünün dokuz aylık performansını değerlendirerek, geleceğe yönelik öngörülerini paylaştı.

Söz konusu dönemde toplam üretimde yüzde 7’lik bir gerileme yaşandığını belirten Eroldu, ihracatın adet olarak aynı seviyede kaldığını bildirdi. Toplam ihracatın 26,7 milyar dolarla artmaya devam ettiğini vurgulayan Eroldu, şu ifadeleri kullandı:

* “Aylık ihracat rakamlarına baktığımızda eylül 3,4 milyar dolarla otomotiv sanayisi açısından en yüksek ihracatın gerçekleştirildiği ay oldu. Bu durum sevindirici. İlgili rakamların içinde, ana firmalarla birlikte tedarik sanayisinin artan ihracatı da yer alıyor.”
* “Adetsel ihracatımız ise yaklaşık 90 bin adetle geçen yılın eylül ayına göre yüzde 16’lık bir artış gösterdi. Bu, sene sonu için oldukça olumlu bir sinyal.”

Eroldu, 9 ayda otomotiv endüstrisinin Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 16,2’sini gerçekleştirdiğine dikkat çekti. Türkiye’nin otomotiv sanayisinin kilogram başına ihracat gelirindeki gelişmelere de işaret eden Eroldu, otomotiv ana sanayisinin geçen yıl 11,17 dolar olan kilogram değerinin, bu yıl 12,02 dolara yükseldiğini aktardı. Bu durum, sektörde yarattıkları değeri artırmayı sürdürdüklerinin altını çizdi.

Avrupa Pazarındaki Durgunluk

Avrupa pazarında yaşanan azalma ve durgunluğa ilişkin endişelerini dile getiren Eroldu, ağustosta Avrupa pazarının yüzde 18 gerilediğini belirtti. Eylülde de İspanya hariç büyük pazarlarda daralmaların devam ettiğini ifade ederek, şunları kaydetti:

* “Fransa ve İtalya’da eksi yüzde 11, Almanya’da eksi yüzde 7, İspanya’da ise eksi yüzde 6 oranında bir düşüş söz konusu. Ağustosta başlayan bu gerilemenin eylülde de devam ettiğini görmekteyiz.”
* “Avrupa’daki bir diğer sorun da tam elektrikli araçların (BEV) beklenen seviyelerde satılmaması. Şu anda Avrupa’da 2024 yılı ortalamasında, geçen yıl yüzde 13,9 olan BEV araçların pazar payı, bu yılın ilk 8 ayında yüzde 12,6’ya gerilemiş durumda.”
* “Özellikle Almanya merkezli teşviklerin kaldırılması, bu düşüşte önemli bir etken oldu. Önceden yapılan öngörüler, 2025’te yüzde 30’luk bir elektrikli araç pazar payının oluşacağı yönündeydi. Ancak bu hedeflerin gerçekleşmeyeceği görülüyor.”

Eroldu, Avrupa’da elektrikli araç talebinde bir yavaşlama olduğunu vurguladı. Yüksek yatırım ihtiyacının yanı sıra, kar marjlarının düşen pazarda baskı altında olduğunu belirten Eroldu, karlılıkların gerilediğini ifade etti:

* “Özellikle elektrikli araçlarda kârlılıklar, diğer araçlara göre daha düşük. Bunun yanı sıra, tedarikçi kaynaklı üretim problemleri de üreticilerin karşılaştığı zorluklar arasında.”

Türkiye’de Elektrikli Araç Durumu

Türkiye’de elektrikli araçların durumunu değerlendiren Eroldu, 2022’de Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın hazırladığı ‘Mobilite Araç Teknolojileri Yol Haritası’ ile belirlenen hedeflere değinerek, şu şekilde konuştu:

* “2025 yılı için belirlenen hedef, hafif araçlarda yüzde 10 pazar payı elde etmekti. Ancak otomobilde belli bir seviyeye gelinmişken, hafif ticari araçlarda bu hedefe ulaşılabilmiş değil.”
* “2024’te hafif araçlardaki pazar payı, 9 aylık gerçekleşmelerle yüzde 7,2. Bu hedefe ulaşmak çok uzak değil, fakat mevcut park büyüklüğüne baktığımızda 2025 hedefi 402 bin iken, şu anda Ağustos 2024 itibarıyla 137 bin seviyesindeyiz.”
* “Şarj istasyonu ve şarj noktaları açısından Türkiye’nin durumu da önemli. Hedef, yüzde 30’u DC olan 53 bin şarj soketine sahip olmaktı. Şu anda 22 bin 500’lerdeyiz ve bunun da yüzde 36’sı DC. DC oranımız oldukça iyi.”
* “Avrupa ile karşılaştırdığımızda Türkiye’deki şarj noktaları sayısı oldukça iyi durumda. DC olarak Avrupa’daki 29’a karşılık Türkiye’de 17 araca düşen DC şarj sayısı bulunmakta. Yatırım yapılması gerekiyor ancak Türkiye, Avrupa’nın gerisinde değil; aksine ilerisinde gibi görünüyor.”

Eroldu, bu hızlı gelişimin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın özellikle şarj istasyonu yatırımları konusunda verdiği teşviklerle sağlandığını ifade etti. Pazar büyüdükçe bu yatırımların devam etmesini beklediklerini vurguladı.

Teşvikler ve Rekabet

Eroldu, yabancı yatırımcılara verilen teşviklerin yerli üreticiler üzerindeki etkisine yönelik soruya ise şu yanıtı verdi:

* “Rekabetin bozulmasını kimse istemez. Yeni yatırımlarda teşvik belgelerinin çıkmamış olması, verilen teşviklerin boyutunu tam göremememize neden oluyor.”
* “Basından aldığımız bilgilere göre, teşviklerin boyutlarıyla ilgili farklı yorumlar yapılıyor. Ancak henüz kesin bir bilgi olmadığı için yorum yapmak zor.”
* “Teşvik belgesi olmadan, kurulu kapasitenin yüzde 15’i kadar bir hak söz konusu. Bu herkes için geçerli ve her yatırımcı bundan faydalanabilir. Ancak teşviklerin rekabeti bozacak seviyede olmaması gerekir.”