OECD’nin Resmi Kalkınma Yardımları Üzerine Raporu

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), resmi kalkınma yardımlarına (ODA) ilişkin yaptığı son analizde dikkat çekici veriler paylaştı. Bu verilere göre, resmi bağışçı ülkelerin sağladığı uluslararası kalkınma yardımları 2024 yılı itibarıyla yıllık bazda yüzde 7,1 oranında bir düşüş göstererek 212,1 milyar dolara geriledi. Bu durum, uluslararası yardımlarda üst üste beş yıl süren artışın ardından 2024 yılında ilk kez bir azalma yaşandığını ortaya koyuyor.

Yardımların Azalışındaki Nedenler

Yardımlardaki bu azalışın arkasında birkaç önemli etken bulunuyor. Bunlar arasında, uluslararası kuruluşlara yapılan katkıların zayıflaması, Ukrayna’ya yönelik yardımların azalması, insani yardım seviyelerindeki düşüşler ve bağışçı ülkelerdeki mültecilere yönelik harcamaların azalması yer alıyor. Söz konusu 212,1 milyar dolarlık uluslararası yardım, OECD’nin Kalkınma Yardımları Komitesi (DAC) üyesi ülkelerin milli gelirlerinin yalnızca yüzde 0,33’ünü temsil ediyor. Geçen yıl Ukrayna’ya yapılan uluslararası yardımlar, yıllık bazda yüzde 16,7 oranında bir azalma ile 15,5 milyar dolara gerilerken, bu miktar toplam yardımların yüzde 7,4’ünü oluşturuyor.

Uluslararası İnsani Yardımlarda Düşüş

2024 yılı itibarıyla uluslararası insani yardımlar da yıllık bazda yüzde 9,6 oranında bir düşüşle 24,2 milyar dolara geriledi. Bağışçı ülkelerin mültecilere yönelik harcamaları için kullandıkları resmi kalkınma yardımları, 2024’te önceki yıla göre yüzde 17,3 azalarak 27,8 milyar dolara düştü. Afrika’ya sağlanan kalkınma yardımları ise geçen yıl, yıllık bazda yüzde 1 azalarak 42 milyar dolara ulaşmış durumda.

ABD, DAC Üyesi Ülkeler Arasında En Büyük Bağışçı

OECD verilerine göre, ABD, 63,3 milyar dolarlık katkısıyla DAC üyesi ülkeler arasında en büyük bağışçı olmayı sürdürüyor ve toplam resmi kalkınma yardımlarının yüzde 30’unu sağlıyor. ABD’yi sırasıyla 32,4 milyar dolarla Almanya, 18 milyar dolarla Birleşik Krallık, 16,8 milyar dolarla Japonya ve 15,4 milyar dolarla Fransa izliyor. ABD’nin 2023 yılı itibarıyla kalkınma yardımları 64,7 milyar dolar seviyesindeydi. Aynı yıl Almanya 37,9 milyar dolar, Birleşik Krallık 19 milyar dolar ve Japonya 19,6 milyar dolar uluslararası yardım sağlamıştı.

Daha Büyük Kesintiler Yaşanabilir

OECD Genel Sekreteri Mathias Cormann, kalkınma finansmanı ve gelişmekte olan ülkelerin üzerindeki baskıların giderek arttığını belirterek, “Mevcut resmi kalkınma yardımlarının etkinliğinin optimize edilmesi, gelişmekte olan ülkelerin bu mali baskıları yönetmelerine, büyümeye gerekli yatırımları yapmalarına ve en kırılgan durumda olanları korumalarına yardımcı olacaktır,” şeklinde değerlendirmelerde bulundu.

OECD DAC Başkanı Carsten Staur ise uluslararası resmi yardımların beş yıl süren büyümenin ardından geçen yıl ilk kez düşüş göstermesine dikkat çekerek, “Bazı büyük bağışçıların önümüzdeki yıllarda daha büyük ve ciddi kesintilere gideceklerini belirtmiş olmaları, durumu daha da endişe verici kılıyor. Bu bağlamda, kalkınma yardımlarının en çok ihtiyaç duyulan bölgelere, özellikle de en yoksul ve kırılgan ülkelere yönlendirilmesi büyük önem taşıyor. İleriye dönük olarak, yoksulluğun ortadan kaldırılması, adil ve yeşil dönüşüm ile iyi yönetişim konuları odağımızda kalmalı ve aynı zamanda ODA’nın diğer finansman kaynaklarını harekete geçirmede daha etkili kullanılması sağlanmalıdır. Bunu başarmanın anahtarı, ortak ülkelerle birlikte yardımın etkinliğini iki katına çıkarmaktır,” şeklinde konuştu.