Mahfi Eğilmez’den Yatırım Araçları Üzerine Değerlendirmeler

Eski Hazine Müsteşarı ve iktisatçı Dr. Mahfi Eğilmez, kendi adını taşıyan blogunda dikkat çekici bir yazı kaleme aldı. Eğilmez, altın, dolar, borsa ve kripto para gibi yatırım araçlarının bir yıl önceki, 5 Kasım’daki ABD Seçimleri’nden bir gün sonra, yani 6 Kasım’daki ve 23 Kasım’daki değerleri arasındaki karşılaştırmayı detaylandırdı. Bu süreçte en fazla kazandıran yatırım aracının Bitcoin olduğunu, onu altın ve ABD hisselerinin izlediğini belirten Eğilmez, dolardaki değer kaybının Türk Lirası karşısındaki nedenlerini de açıkladı.

Mahfi Eğilmez’in gelecek döneme ilişkin değerlendirmeleri ve piyasa tahminleri aşağıdaki gibidir:

2024 yılının sonuna yaklaşırken, birbirlerine rakip gibi görünen bu yatırım araçlarının hepsinde bir yükseliş eğilimi gözlemleniyor. Dolar, genelde bir harcama aracı olarak kabul edilse de, kendi ülkelerinin paraları değer kaybına uğradıkça, dünya genelinde insanlar doları da bir yatırım aracı olarak kullanma yoluna gidiyor. ABD Başkanlık seçiminde Trump’ın kazanmasıyla birlikte, bu araçlar birlikte bir yükselişe geçti. Elbette, zaman zaman bazı haberlerin ya da gelişmelerin etkisiyle dalgalanmalar yaşanabiliyor; ancak genel eğilim yükseliş yönünde.

Aşağıdaki tabloda, bu yatırım araçlarının bir yıl önceki, ABD seçiminden hemen önceki (6 Kasım 2024) ve 23.11.2024 tarihli değerleri ve bu değerlerin önceki değerlerle karşılaştırmaları yer almaktadır.

Kripto paraları temsilen burada ele alınan Bitcoin, tüm yatırım araçlarının toplamından daha fazla değer kazanmış görünmektedir.
İkinci sırada altın, üçüncü sırada ise ABD hisseleri (Dow Jones Industrial Endeksi) yer almaktadır.
Dolar, başlıca rezerv paralara karşı yüzde 3 değer kazanırken, Türk Lirası’na karşı yüzde 20 değer kazanmıştır.
Aynı dönemde Türkiye’de yıllık enflasyon yüzde 48,58 olarak gerçekleşmiştir. Bu durum, GSYH’nin dolar cinsinden nasıl yükseldiğini göstermektedir.

Altın Neden Yükseldi?

Altının yükselmesi aslında şaşırtıcı değil. Sınırlı bir rezerve sahip olması ve istendiği kadar çoğaltılamaması nedeniyle, altın her zaman güvenli bir sığınak olarak görülmektedir. Rusya-Ukrayna savaşı ve İsrail-Filistin savaşının yarattığı belirsizlikler arttıkça, altına olan talep de artmaktadır. Ayrıca, birçok merkez bankası (başta Çin olmak üzere), ellerindeki dolar ve dolara dayalı rezervlerin yerine altın koyma çabasında, bu da ek talep yaratmaktadır.

Dolar Değer Kazanıyor, Çünkü…

Dolar son dönemlerde değer kazanıyor. Bunun en büyük etkenlerinden biri, Fed’in uyguladığı politikalar. Trump’ın, iş başına geçer geçmez uygulamaya koyacağı “ticaret savaşları planı”, özellikle Çin ve Meksika gibi ülkelerden yapılan ithalat kanallarına getireceği yüksek gümrük vergileri, doların değerlenmesine yol açmaktadır. Trump, son olarak, Soros Fonu’nun eski yöneticilerinden Scott Bessent’i Hazine Bakanı adayı olarak göstermiştir. Bessent, “Önce Amerika” söyleminin önde gelen temsilcilerindendir ve ithalat kısıtlamalarının savunucusudur. Bu durum, ABD’nin rakiplerine karşı çok daha ciddi bir ticaret savaşına gireceği anlamına gelmektedir.

Dolar TL’ye Karşı Neden Çok Değerlenmiyor?

Doların, Türk Lirası’na karşı fazla değerlenmemesi, Türkiye’de uygulanan yüksek Türk Lirası faizinin yarattığı ortamdan kaynaklanmaktadır. Bu durum, KKM ve döviz hesaplarından Türk Lirası mevduat ve tahvillere dönüşe yol açmakta, piyasada döviz bollaşırken Türk Lirası kıt hale gelmektedir. Buradan iki sonuç çıkmaktadır:

Türk Lirası faizleri döviz faizi haline dönüşüyor.
Kur yükselmiyor.

BIST 1000 Neden Yükseldi?

BIST 100 endeksiyle temsil edilen hisse senetleri son bir yılda yüzde 21, Trump seçim kazandıktan sonra ise yüzde 8 getiri sağlamıştır. Trump’ın zaferi, ABD borsasındaki hisse senetlerinin değer kazanmasına zemin hazırlamıştır. Bunun nedeni, yukarıda belirttiğim korumacı politikalara geçileceği beklentisidir. Bu durum, ABD şirketlerinin değerini artırmış ve hisse değerlerine olumlu yansımıştır. Bu beklentilerin bizim borsamız üzerindeki etkisi ise, Çin ve Meksika’dan yapılan ithalata daha yüksek gümrük vergileri uygulanacak olmasının, Türk firmalarının ABD’ye daha fazla ihracat yapma imkanı sağlayacağı yönündedir.

Bitcoin Neden Yükseldi?

Tablonun yıldızı olan Bitcoin ile temsil edilen kripto paralar, bir yılda yüzde 165 değer kazanmışken, Trump’ın seçimi kazanması sonrasında yüzde 30 artış göstermiştir. Trump, başlangıçta kripto paralara karşı olumsuz görüşler belirtirken, zamanla özellikle Çin’in kripto para sistemine sahip çıkmasıyla birlikte, bu alanda destekleyici bir tutum sergilemeye başlamıştır. Kripto paralar, kayıt dışı işlemlerin bir kısmını sakladığı için, bu paraların sahipleri denetim açıklamalarına karşı oldukça hassastır. Geçmişte Amerikan Hazinesi, kripto paralarla ilgili denetim konusunu gündeme getirdiğinde, bu paralar ciddi değer kaybetmişti. Ancak Trump’ın destekleyici açıklamaları, kripto paraların değerinin yükselmesinin önünü açmıştır.

Önümüzdeki Dönemde Neler Olacak?

Pek çok yatırım uzmanı, 2025 yılında altının ons fiyatının 3 bin doların üzerinde seyredeceği tahmininde bulunmaktadır. Önümüzdeki beş yılda ise 5 bin doları aşacağı yönünde öngörüler mevcuttur. Altın, kısa vadede düşüşler yaşasa da geçmiş deneyimler, uzun vadede her zaman kazandırdığını göstermektedir. Dolar endeksinin gelecek yıl boyunca iniş çıkışlar yaşayacağı fakat genel olarak bu düzeylerde kalacağı tahmin edilmektedir. Bu durum, ABD’nin ihracatı açısından olumlu bir görüntü sunmamaktadır. Ancak Trump’ın sözünü ettiği önlemler, doları mevcut seviyelerde tutabilir. Dow Jones Industrial Average Endeksi’nin 2025’de 60 binleri zorlayacağına dair tahminler artmaktadır. Trump’ın uygulayacağı politikalar, bu çıkışı tetikleyebilir ve dolayısıyla bizim borsamızı da olumlu yönde etkileyebilir. Piyasa, diğer alanlarda olduğu gibi kripto paralar konusunda da iyimser bir perspektife sahiptir. Birçok yorumcu, Bitcoin’in 2025 yılında 100 bin doların üzerinde seyredeceği tahmininde bulunmaktadır.

Yatırım Araçlarının Yönünü Belirleyecek Etkenler

Önümüzdeki dönemde bu yatırım araçlarının izleyeceği yönü pek çok faktör etkileyecektir. Rusya-Ukrayna savaşının hangi boyuta ilerleyeceği, İsrail-Filistin savaşının seyri, Trump’ın iş başına geldiğinde uygulayacağı politikalar, ABD ekonomisinde enflasyon, büyüme ve işsizlik oranlarının nasıl şekilleneceği, Euro Bölgesi’nin durgunluktan çıkıp çıkamayacağı, Çin’in denge sağlama çabaları önemli dış etkiler arasında yer alacaktır. Türkiye’nin enflasyon ve büyüme tercihleri, yüksek faizlerin ne kadar süre devam edeceği ve reel sektörün bu faizlere ne kadar dayanabileceği ise dikkat çeken iç konular olarak öne çıkmaktadır. Ayrıca, Türkiye’nin pek çok sosyal ve siyasal soruna nasıl tepki vereceği de bu süreçte oldukça kritik bir rol oynamaktadır.

Bu nedenle, piyasa yorumcularının tahminlerine göz atmak karar alma aşamasında önemli olmakla birlikte, yukarıda belirtilen gelişmeleri günlük olarak takip etmek ve yatırımları bu doğrultuda şekillendirmek en akıllıca yaklaşım olacaktır.