Macaristan’ın Uluslararası Ceza Mahkemesi ile İlişkileri

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından yapılan son açıklamada, mahkemenin Ön Yargılama Dairesi’nin Roma Statüsü’nün 87. maddesi 7. fıkrası uyarınca Macaristan’ı 23 Mayıs 2025 tarihine kadar savunma yapmaya davet ettiği bildirildi. Bu durum, UCM’nin üye devletlerle olan işbirliği yükümlülüklerini denetlemek amacıyla gerçekleştirdiği bir süreçtir.

Açıklamada, UCM Yazı İşleri Müdürlüğü’nün, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun 3 Nisan 2025 tarihinde Macaristan’a yapmış olduğu ziyareti tespit etmesi üzerine, Roma Statüsü’nün 92. maddesi uyarınca Macaristan’a geçici tutuklama talebinde bulunduğu ifade edildi. Netanyahu’nun 6 Nisan’a kadar Macaristan’da kaldığı ve bu süre zarfında tutuklanmadan ülkeden ayrıldığı belirtildi.

UCM Ön Yargılama Dairesi, mahkemenin işbirliği yükümlülüğünü yerine getirmeyen ülkeler hakkında inceleme yapabilmesini sağlayan Roma Statüsü’nün 87. maddesi 7. fıkrası uyarınca bir değerlendirme başlattığını duyurdu. Bu süreç, UCM’nin üye devletlerin yükümlülüklerini takip etme amacını taşımaktadır.

Açıklamada ayrıca, UCM Savcılığı’nın 20 Mayıs 2024 tarihinde Gazze’de işlenmiş olan savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar nedeniyle Netanyahu hakkında bir tutuklama emri çıkarılması için başvuruda bulunduğu hatırlatıldı. Ön Yargılama Dairesi, 21 Kasım 2024 tarihinde Netanyahu ve iki başka kişi hakkında tutuklama emri çıkarmıştı.

Bu inceleme sonucunda, eğer Macaristan’ın UCM’ye karşı yükümlülüklerini ihlal ettiği tespit edilirse, mahkeme gerekli adımları atmak üzere konuyu Taraf Devletler Konseyine havale edecektir.

Macaristan UCM’den Ayrılma Kararı Aldı

Macaristan hükümeti, Netanyahu’nun resmi ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, UCM’den ayrılma kararı aldığını duyurmuştur. Bu durum, uluslararası ilişkilerde önemli bir gelişme olarak değerlendirilmektedir.

Roma Statüsü’ne göre, bir ülkenin mahkemeden çekilme süreci, BM Genel Sekreteri’ne yapılan bildirimden bir yıl sonra yürürlüğe girmektedir. Bu süre zarfında Macaristan, uluslararası yükümlülüklerini sürdürmekle yükümlü olup, gerektiğinde tutuklama emrini uygulama sorumluluğuna sahiptir.

Benzer şekilde, Filipinler de 2018 yılında UCM’den çekilme kararı almış ancak o dönemdeki Devlet Başkanı Rodrigo Duterte, çekilme öncesi suçlamalar nedeniyle hala UCM’de yargılanmaktadır. Bu durum, uluslararası adalet sisteminin işleyişine dair önemli örnekler sunmaktadır.