Kur Korumalı Mevduat (KKM) Düzenlemeleri ve Geleceği

2025 yılı para politikası metninde, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından kur korumalı mevduat (KKM) uygulamasının sonlandırılacağına dair önemli bir açıklama yapıldı. Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğle, döviz yükümlülüğü olan firmaların döviz ve Türk Lirası (TL) cinsinden hesaplarına sağlanan kur korumalı desteğin kaldırılması kararlaştırıldı.

KKM Nedir?

Kur Korumalı Mevduat (KKM) sistemi, Aralık 2021’de döviz kurlarındaki ani yükselişleri kontrol altına almak amacıyla hayata geçirilmiştir. Bu sistem, TL cinsinden mevduatlara dövize karşı bir koruma vaadi sunarak, vatandaşları ve firmaları liraya dönüş yapmaya teşvik etmeyi hedeflemiştir. KKM uygulaması çerçevesinde, eğer kurda meydana gelen değişim mevduat faizini aşarsa, aradaki fark Hazine veya Merkez Bankası tarafından karşılanmaktadır. Başlangıçta, KKM ile birlikte dövize olan talebin azalması ve TL’nin değer kazanması öngörülmüştü.

Ancak zamanla, bu sistemin maliyeti, döviz kurlarının yükselmeye devam etmesi ile birlikte Hazine ve Merkez Bankası üzerinde önemli bir yük haline gelmiştir. 2023 yılı itibarıyla KKM’nin bütçeye olan maliyeti yüz milyarlarca liraya ulaşmış ve bu durum kamu finansmanı üzerinde ciddi baskılar oluşturmuştur.

14 Mayıs 2023 seçimleri sonrası ekonomi yönetimini devralan Mehmet Şimşek, KKM’nin barındırdığı riskleri vurgulayarak, uzun vadede bu uygulamayı sonlandırmayı planladıklarını ifade etmiştir. Haziran ayında Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, “KKM kaynaklı zarar 833 milyar lira” şeklinde bir açıklama yapmıştır. KKM uygulaması ilk devreye girdiğinde toplam büyüklük 459 milyar 230 milyon dolar seviyesindeydi.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, KKM’nin büyüklüğü 18 Ağustos’ta 3 trilyon 407 milyar TL ile rekor düzeye ulaşmıştır. Ancak yeni ekonomi yönetiminin uygulamaları ile birlikte KKM büyüklüğünde bir düşüş sağlanmış ve 13 Aralık itibarıyla bu rakam 1 trilyon 169 milyar TL’ye gerilemiştir.