Hamide HANGÜL

Kredi zorluğu, yüksek faiz oranları ve sürekli artan maliyetlerin etkisiyle uzun bir süredir sert düşüş yaşayan konut satışları, ağustos ayında yakaladığı canlılığı eylüle de taşıdı. Satışa dönen talepte, piyasalarda beklenen faiz indirimine bağlı olarak konut fiyatlarında yaşanan artış beklentisi, mevcut fiyatların sadece yüzde 1 artışla sınırlı kalmasının yanı sıra, reel fiyatların yüzde 14,7 oranında gerilemesinin alım fırsatı olarak görülmesi ve ileride satış ve kiralama yoluyla elde edilecek kar beklentilerinin artması etkili oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, kiralar eylülde aylık yüzde 7,6, yıllık ise yüzde 117,4 oranında artış kaydetti. Bu durum, elinde nakit bulunduran kişilerin, zam gelmeden ev sahibi olabilmek ve durgunlaşan fiyatları kaçırmamak adına harekete geçmesine neden oldu. Sonuç olarak, konut satışları bu yıl eylül ayında yüzde 37,3 artışla 140 bin 919’a yükselerek, son 24 ayın en yüksek konut satış rakamına ulaştı. En son Haziran 2022’de 150 bin 509 adetle en yüksek seviyesini gören konut satışları, eylül ayında önemli bir sıçrama yaptı.

TÜİK, eylül ayına ilişkin konut satış istatistiklerini açıkladı. Buna göre, Türkiye genelinde konut satış sayısı, eylülde geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 37,3 artışla 140 bin 919’a ulaştı. Ocak-eylül dönemindeki satışlar, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,2 artarak 947 bin 236’ya çıktı. İstanbul, eylülde konut satışlarında 21 bin 314 ile en yüksek paya sahip il olurken, bu ili 13 bin 205 ile Ankara ve 7 bin 612 ile İzmir izledi. Diğer taraftan, konut satışının en az olduğu iller ise sırasıyla 74 ile Hakkari, 82 ile Ardahan ve 106 ile Bayburt olarak belirlendi.

İpotekli Satışlarda Sıçrama

Türkiye genelinde ipotekli konut satışları, eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 87,4 artarak 15 bin 825’e yükseldi. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 11,2 olarak gerçekleşirken, yıllık ilk 9 aylık dönemde yüzde 42,6 azalışla 92 bin 310’a geriledi. Eylül ayındaki ipotekli satışların 3 bin 685’i, ilk 9 ayda ise satışların 21 bin 702’si ilk el satışları olarak kayıtlara geçti.

İlk El Satışlarda Yüzde 31,8 Artış

Türkiye genelinde ilk el konut satışı, eylülde yıllık bazda yüzde 47,1 artışla 44 bin 858 olurken, toplam içindeki payı da yüzde 31,8 oldu. İlk 9 aydaki satışlar ise yüzde 12 artışla 300 bin 879’a yükseldi. İkinci el konut satışları eylülde yüzde 33,1 artışla 96 bin 61’e çıkarak, toplam satışlardaki payı yüzde 68,2 olarak hesaplandı. Yabancılara yapılan satışlar da eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 31 azalışla 2 bin 22’ye gerileyerek, toplam satışların içinde yüzde 1,4 pay aldı. Yabancı alımlarda ilk sırayı 783 konutla İstanbul alırken, Rus vatandaşları 346 adetle ilk sırada yer aldı. Bunu İran 163, Irak ise 139 konutla izledi.

Satılık Fiyatında Artış %1’de Kaldı

Emlakjet, Eylül 2024 gayrimenkul piyasası raporunu yayımladı. Rapora göre, Türkiye genelindeki konut piyasasında fiyat değişimleri sınırlı kaldı. İstanbul’da kiralık konut fiyatları sabit kalırken, satılık konut fiyatlarında sadece yüzde 1 artış gözlemlendi. Kullanıcıların platformda yaptığı aramalara bakıldığında, eylülde tüketicilerin yüzde 61’inin satılık konut, yüzde 35’inin ise kiralık konut arayışında olduğu görüldü. Günlük kiralık konut aramaları ise yüzde 4 oranında gerçekleşti. Anket verileri, kullanıcıların konut arayışında en fazla dikkate aldığı unsurun yüzde 36 fiyat ve yatırım getirisi olduğunu gösterdi. Katılımcıların yüzde 48’i satılık konut, yüzde 28’i kiralık konut, yüzde 12’si arsa/tarla, yüzde 3’ü ticari mülk/işyeri ve yüzde 9’u ise diğer gayrimenkul türleri arayışında bulundu.

Emlakjet CEO’su Tolga İdikat, “Fiyat ve yatırım getirisi, konut seçiminde belirleyici bir faktör olarak öne çıkıyor. Bu durum, artan yaşam maliyetleriyle birleştiğinde kullanıcılarımızın hareketlerini yönlendiren önemli bir etken haline geliyor” dedi.

Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici: Peşinatı Olanlar Alıma Geçti

Ertelenen satışların pazara döndüğü gözlemleniyor. Bu tablonun, ‘şirketlerin kendi kampanyalarının işe yaradığını ve peşinatı olanların yakın gelecekte fiyat artışı olabileceği endişesiyle harekete geçtiğini gösteriyor. Kısa vadede faizlerin düşeceği ve konut fiyatlarında yukarı yönlü hareket olacağı ihtimali gündemde. Ufak da olsa faizdeki düşüşler ipotekli satış tarafında da kıpırdamalara neden olabilecek gibi görünüyor.

Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Ramadan Kumova: Alım Fırsatı Görüldü Tasarruflar Konuta Gidiyor

İpotekli satışlarda artışın sürmesini öngörüyoruz. Ancak, yüksek faiz ortamına rağmen bu hızlı artışın sürdürülebilir olabilmesi için faiz ortamının da yumuşaması gerekmektedir. Son üç ayda hızlı artan konut satışları ve fiyatların enflasyonun gerisinde kalmasını değerlendirdiğimizde; insanlar konutta ciddi bir alım fırsatı görüp harekete geçti ve tasarruflarını konuttan yana kullanmaya başladı.

Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik: Nakdi Olanlar İçin Fırsat Dönemi

Bu artışın en büyük nedeni, faiz indirimine gidileceğinin sinyallerinin verilmesidir. Finans tarafında parasını yatırımda bulunduranların, Türkiye’nin her zaman birinci yatırım aracı olarak değerlendirilen konuta geri dönüşlerini ve yüksek kiralardan dert yananların konut edinmelerini görmekteyiz. Elinde nakdi olanlar için bir fırsat dönemi diyebiliriz.

EgeYapı Genel Müdürü Didem Güneş: Yıl Sonu 1.3 Milyon Adete Ulaşabilir

Talepte asla bir durgunluk yok, satış ofislerimizde bunu sürekli hissettik. Sadece konut kredisine ulaşmanın zor olması, üreticilerle veya kendi başlarına yatırımcıların formül üretmek için zaman kaybetmesine neden oldu. Bekleyen alıcılar nihayet harekete geçti. Satışların yaklaşık yüzde 90’ı kredisiz. Bu gidişle yıl 1,3 milyonun üzerinde bir satışla kapatabiliriz.

Özyurtlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Özyurt: Fiyat Artar Endişesiyle Talep Hareketli

Son zamanlarda konut kredi faizlerindeki küçük de olsa aşağı yönlü hareket, konut alıcısını harekete geçirdi. Talepkar konut yatırımcıları, beklemekten sıkılmış durumda ve fiyatların daha da artacağı endişesiyle farklı tasarruflarda tuttuğu parasını konuta yatırmayı tercih ediyor. Bu ivmenin sürmesini bekliyoruz.