Koç Üniversitesi ve KONDA’dan TEBA Ekim Sonuçları
Koç Üniversitesi ve KONDA işbirliğiyle hazırlanan TEBA Ekim ayı sonuçları, ekonomik beklentilere dair önemli veriler sunuyor. Koç Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi ve gazetemiz yazarı Prof. Dr. Selva Demiralp, bu sonuçlarla ilgili dikkat çekici noktaları paylaştı. Ekim ayında yıllık ve yıl sonu hanehalkı enflasyon beklentilerinde düşüş eğiliminin sürdüğü gözlemlendi. Ayrıca, 12 ay ileriye yönelik enflasyon beklentelerinin ise bir önceki aya göre sabit kaldığı bildirildi.
Demiralp’in vurguladığı önemli noktalar şunlardır:
- Enflasyon beklentilerinin oluşumunda en belirgin faktör, katılımcıların kendi tecrübelerinden kaynaklanan fiyat artışlarıdır. Bu bulgu, Eylül ayı anketinde elde edilen sonuçları desteklemektedir.
- Döviz kuru hareketlerinin enflasyon beklentilerini şekillendirmede önemli bir rol oynadığı, ancak ekonomi yönetiminin yorumlarının etkisinin daha sınırlı olduğu gözlemlenmiştir.
- Son zamanlarda gündemde olan kamuda tasarruf konusunun katılımcılar arasında oldukça düşük bir ağırlığa sahip olduğu, yalnızca %8’inin bu faktörü dikkate aldığı dikkat çekmektedir.
- Anket katılımcılarının önemli bir kısmı, enflasyon beklentilerinin artması durumunda, bozulmayacak ürünleri stoklama, dayanıklı tüketim mallarına yönelik talebin artması ve daha fazla borçlanma gibi davranış tercihlerini belirtmişlerdir.
- Bu davranış şekli, enflasyonda beklenen artışla paralel olarak reel ücretlerdeki azalma beklentisiyle uyumludur.
- Ek olarak, enflasyonda beklenen bir artışın tasarruflardaki reel getiri beklentisini olumsuz etkilemesi durumunda talebin öne çekilmesi ekonomik teoriyle tutarlıdır.
- Enflasyon beklentilerinin artması durumunda katılımcıların önemli bir yüzdesinin (%42) kredi kartı veya taksitle ödeme yaparak alım güçlerini korumaya çalıştıkları tespit edilmiştir.
Merkez Bankası Anketinde Enflasyon Beklentisi Geriledi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ekim ayında 12 ay sonrası yıllık enflasyon beklentilerinin piyasa katılımcıları, reel sektör ve hanehalkı için gerilediğini açıkladı. Piyasa Katılımcıları Anketi’ne göre, Ekim ayında 12 ay sonrası yıllık enflasyon beklentileri, piyasa katılımcıları için 0,1 puan azalarak %27,4 seviyesine, reel sektör için 1,6 puan düşerek %49,5 seviyesine ve hanehalkı için 4,4 puan gerileyerek %67,2 seviyesine indi. Gelecek 12 aylık dönemde enflasyonun düşeceğini bekleyen hanehalkı oranı ise bir önceki aya göre 0,7 puan azalarak %28,3 seviyesine geriledi.