İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) Kasım 2024 Türkiye İmalat PMI Sonuçları Açıklandı

İstanbul Sanayi Odası (İSO), Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin kasım 2024 dönemine ait sonuçlarını kamuoyuna duyurdu. Eşik değer olan 50,0’ın üzerindeki tüm rakamlar sektördeki iyileşmeyi gösterirken, manşet PMI değeri kasım ayında üst üste sekizinci ay 50,0’nin altında kalsa da, ekim ayındaki 45,8 seviyesinden 48,3’e yükselerek faaliyet koşullarındaki bozulmanın mayıs ayından bu yana en hafif düzeyde gerçekleştiğine işaret etti.

Manşet endeksin son çeyrek ortasında kaydettiği artış, talepteki sınırlı toparlanma belirtilerinden kaynaklandı. Firmalar yeni sipariş almakta hâlâ zorluk çekiyor olsa da, toplam yeni siparişler ve yeni ihracat siparişlerindeki yavaşlama, ekim ayına göre daha ılımlı bir seyir izledi. Üretimdeki daralma da kasımda belirgin bir şekilde yavaşladı ve nisan ayından bu yana en düşük oranda kaydedildi.

İstihdamda Yeniden Artış

İstihdamın dokuz aylık bir daralmanın ardından yeniden artışa geçmesi, kasım anketinin en olumlu gelişmelerinden biri oldu. Çalışan sayılarındaki artış sınırlı olmakla birlikte, Temmuz 2023’ten bu yana en yüksek hızda ölçüldü. İmalat sektörü, enflasyonist baskıların azalmasından da bir miktar destek aldı. Girdi maliyetleri enflasyonu üst üste dördüncü ay azalarak son iki yılın en düşük seviyesine geriledi. Girdi fiyatlarında artış bildiren katılımcılar, bu durumu ham madde maliyetlerindeki yükselişe ve liradaki zayıflığa bağladı.

Firmaların nihai ürün fiyatlarındaki artış da yavaşladı ve yaklaşık son beş yılın en düşük oranında gerçekleşti. Girdi alımları ve girdi stoklarındaki azalma devam etmekle birlikte, bu azalış ekim ayına kıyasla daha düşük oranda gerçekleşti. Diğer taraftan, nihai ürün stoklarında Aralık 2021’den bu yana en keskin düşüş kaydedildi. Ankete katılan firmalar, tedarikçilerin teslimat sürelerinin aylık bazda üst üste ikinci kez uzadığını ve bu durumun kısmen jeopolitik gerginliklerle bağlantılı olduğunu belirtti.

Yeni Siparişler Gıda Dışında Dokuz Sektörde Yavaşladı

İstanbul Sanayi Odası’nın Türkiye Sektörel PMI kasım ayı raporu, çoğu sektörde zorlu faaliyet koşullarının sürdüğüne işaret etmekle birlikte talep tarafında bazı iyileşme sinyalleri verdi. Enflasyonist baskıların azalması, firmalara bir nebze destek sağladı. Sektörlerin tamamında girdi maliyetlerindeki artış ivme kaybetti. Ekimde olduğu gibi kasım ayında da yeni siparişler takip edilen on sektörden dokuzunda yavaşladı. Bu eğilimin istisnası yine gıda ürünleri oldu; bu sektörde yeni iş hacmi güçlü bir şekilde artarak mart ayından bu yana en hızlı iyileşmeyi kaydetti.

Diğer sektörlerde ise yeni siparişler yavaşlasa da bir önceki aya kıyasla düşüşlerin genel olarak hız kestiği gözlemlendi. Ekim ayına kıyasla yavaşlamanın belirginleştiği tek sektör tekstil ürünleri oldu.

Yurt Dışından Yeni Siparişler Arttı

Yeni ihracat siparişlerinde de toplam yeni işlerde benzer bir tablo ortaya çıktı ve burada da düşüşlerin genel olarak ivme kaybettiği görüldü. Kimyasal, plastik ve kauçuk ürünler sektörü, yedi aylık yavaşlama eğiliminin ardından yurt dışından aldığı yeni siparişleri artırdı. Kasımda, toplam yeni siparişlerde olduğu gibi üretim tarafında da artış görülen tek sektör gıda ürünleri oldu. Öte yandan, takip edilen diğer sektörlerde de düşüşler ekim ayına göre daha ılımlı seyretti.

Maliyet baskılarının hafiflemesi, kasım ayında imalatçılara önemli bir destek sağladı. Girdi fiyatları enflasyonu tüm sektörlerde azalma kaydetti. En yavaş artış kimyasal, plastik ve kauçuk ürünlerinde görülürken, metalik olmayan mineral ürünler sektöründe, anketin başladığı Ocak 2016’dan bu yana en düşük enflasyon ölçüldü. Girdi maliyetlerinde en yüksek artış ise gıda ürünlerinde gerçekleşti. Gıda ürünleri, kasımda nihai ürün fiyatlarının da en hızlı arttığı sektör oldu. Metalik olmayan mineral ürünler ve tekstil sektörleri ise satış fiyatlarını azaltırken, tekstildeki düşüş bir yıldan uzun süredir ilk kez gerçekleşti.

Çalışan sayısını artıran sektör sayısının ikiden üçe yükselmesi, ekim ayına göre istihdam tarafında da bazı iyileşme sinyalleri olduğuna işaret etti. İstihdamda en hızlı genişleme kara ve deniz taşıtlarında gerçekleşti; ancak bu sektördeki güçlü artış, bir önceki ayda yaşanan rekor düşüşün kısmen telafisi anlamına geldi. Benzer şekilde, satın alma faaliyetleri de üç sektörde arttı, ancak girdi stoklarında yükseliş yalnızca bir sektörle sınırlı kaldı. Bu durum, nihai ürün stokları için de geçerli oldu ve yalnızca gıda ürünlerinde bir önceki aya göre artış gerçekleşti.