Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye Suikaste Uğradı

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin törenine katılmak amacıyla bulunduğu Tahran’da bir suikast girişimine maruz kaldı.

Haniye’nin öldürülmesinin ardından, Hamas’ın yeni siyasi liderinin kim olacağı sorusu gündeme geldi. Haniye’nin yardımcısı Halid Meşal, bu pozisyona en yakın isimlerden biri olarak öne çıkıyor. Meşal, 1997 yılında İsrail’in suikast girişiminden kurtulmasıyla uluslararası arenada tanınır hale geldi.

Hamas’ın önemli isimlerinden Halid Meşal, suikast girişiminin hedefi olduğunda Ürdün’ün başkenti Amman’daydı. İsrailli ajanlar, Amman’daki bürosunun önünde Meşal’e iğne ile zehir enjekte etti. Ancak Meşal, olay yerinde hayatını kaybetmedi.

Dönemin Ürdün Kralı Hüseyin, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun talimatıyla gerçekleştirildiği iddia edilen bu suikast girişimine sert bir tepki gösterdi. Kral Hüseyin, panzehirin hemen verilmemesi halinde saldırıyı düzenleyen İsrail ajanlarını asacağı ve İsrail ile var olan barış anlaşmasının iptal edileceği tehdidinde bulundu. Bu tehdit üzerine, İsrail panzehirin gönderilmesini kabul etti ve böylece Meşal’in hayatı kurtuldu.

Yaşamının Büyük Bölümünü Filistin Dışında Geçirdi

Bu olayın ardından uzun süre gündemde kalan Meşal, yaşamının büyük bir bölümünü Filistin toprakları dışında geçirdi. 11 yaşında ailesiyle birlikte Kuveyt’e taşınan Halid Meşal, burada eğitimine devam etti.

15 yaşında Müslüman Kardeşler örgütüne üye oldu. Müslüman Kardeşler, 1987 yılında Hamas’ın kuruluşunda önemli bir rol oynamış ve Hamas, bu grubun Filistin kolu olarak nitelendirilmiştir.

Meşal, Hamas için çalışmaya başlamadan önce öğretmenlik yapıyordu. Daha sonra uzun yıllar boyunca Filistin toprakları dışında Hamas için lobi faaliyetleri yürüttü ve bağış toplama çalışmalarında yer aldı. Suikast girişiminin yaşandığı dönemde de uluslararası bağış toplama çalışmalarından sorumluydu.

Aslında, dönemin İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, Halid Meşal’e suikast emri verdiğinde, bu durum Meşal’ın örgüt içindeki gücünü artırmasına yol açtı. Suikast girişimi, onu Filistin direnişinin sembol isimlerinden biri haline getirdi.

Ancak kısa bir süre sonra, Ürdün hükümeti Hamas’ın Amman’daki bürosunu kapattı ve Meşal’i Katar’a sürgün etti. 2001 yılında Suriye’ye taşınan Meşal, 2004 yılından itibaren Hamas’ı buradan yönetmeye başladı. Ocak 2012’de Suriye iç savaşının patlak vermesiyle birlikte, Esad yönetimiyle yaşadığı anlaşmazlıklar nedeniyle Suriye’den ayrılmak zorunda kaldı.

Meşal, dönüşümlü olarak Mısır’ın başkenti Kahire ve Katar’ın başkenti Doha’da yaşamaya başladı. Ancak Meşal’in Şam’dan ani çıkışı, Hamas içindeki konumunu zayıflattı. Meşal’ın, Hamas’ın desteklenmesinde kritik rol oynayan İran ve Suriye ile ilişkilerinin zayıflaması, Gazze’deki Hamas liderlerinin elini güçlendirdi.

Halid Meşal, verdiği bir röportajda Şam’dan çıkışının Hamas’a silah ve maddi destek sağlayan İran ile ilişkilerini olumsuz etkilediğini kabul etti. Aralık 2012’de ise Gazze’ye ilk ziyaretini gerçekleştirdi. Bu ziyaret, Hamas’ın 25’inci kuruluş yıldönümü dolayısıyla düzenlenen törende konuşması ile gerçekleşti ve 11 yaşında Batı Şeria’dan ayrılmasının ardından Filistin topraklarına yaptığı ilk ziyaret oldu.

Meşal, bir süre sonra Hamas’ın diğer yöneticileriyle El Fetih-Hamas arasında uzlaşma sağlanması konusunda fikir ayrılığına düştü. Meşal, Filistin Lideri Mahmud Abbas ile ilişkilerin düzeltilmesine destek verirken, diğer yöneticiler buna sıcak bakmıyordu.

Hamas yöneticileri ile yaşadığı bu görüş ayrılıkları nedeniyle, Meşal bir süre sonra Hamas politbüro başkanlığı görevini bıraktı ve yerine İsmail Haniye geçti. 2021 yılında ise Filistin diasporasının Hamas ofisinin başkanı olarak atandı. Halid Meşal, yaşamı boyunca yaptığı çalışmalarla Hamas’ın uluslararası arenada ve diplomasi alanında temsil edilmesinde önemli bir rol üstlendi.