Nesrin KOÇASLAN

Cengiz Holding bünyesinde faaliyet gösteren Eti Alüminyum, Türkiye’de ham petrolü işleyerek nihai ürün haline getiren rafineri ve petrokimya tesislerinde petrol ürünlerini ayırmada kullanılan katalizörü yerli olarak üretmeyi başardı. Bu, Türkiye’de ilk kez gerçekleştirilen bir yenilik. Üretilen katalizörün test sonuçlarının olumlu olması durumunda, 15 milyon liralık ek bir yatırımla üretime geçilecek.

Yılda 3 bin ton üretim hedefleniyor

Türkiye’nin dışa bağımlılığını azaltmak amacıyla Ar-Ge çalışmalarına büyük önem verdiklerini belirten Eti Alüminyum Genel Müdürü Mehmet Arkan, “Gerçekleştirdiğimiz yatırımlar, imza attığımız teknolojik yenilikler ve geliştirdiğimiz inovatif ürünlerle Türkiye ekonomisine katkıda bulunuyoruz. Yılda 82 bin ton alüminyum üreterek, ülkemizin ihtiyacının yüzde 10’unu karşılıyoruz. Her yıl en az 300 milyon dolarlık ithalatın önüne geçiyoruz. Üretimlerimizi Ar-Ge çalışmalarıyla destekleyerek Türkiye’de ithalat yoluyla sağlanabilen ürünleri yerlileştirmek için çaba sarf ediyoruz. Bu süreçte tüm çalışmaları kendi laboratuvarlarımızda ve mühendislerimizle yürütüyoruz. Şu anda Ar-Ge departmanımız, petrokimya ürünlerinin ayrılmasında kullanılan katalizörler üzerinde çalışıyor. Deneme aşaması tamamlanmak üzere olan katalizör için üretim kararı aldığımızda, başlangıçta bin tonla başlayarak birkaç yıl içinde yıllık 3 bin tonluk üretime ulaşmayı hedefliyoruz.” dedi.

3 milyar TL’lik haddehane yatırımı

3 milyar TL’lik yatırımla hayata geçecek yeni haddehane çalışmalarının devam ettiğini vurgulayan Arkan, Türkiye’nin savunma sanayiinde arz güvenliğini sağlamak amacıyla önemli adımlar attıklarını dile getirdi. “Son yıllarda Türkiye’de alüminyum hadde ürünleri ithalatı 170 bin tona ulaştı; bu da yaklaşık 600 milyon dolarlık bir döviz çıkışına neden oluyor. Savunma sanayiinde uçak gövdeleri ve zırh malzemeleri üretiminde kullanılacak hadde ürünlerini üretmek için yeni bir haddehane tesisi kuruyoruz. Bu tesis, alüminyumda ülke ekonomisinin lokomotifi olma potansiyeline sahip. İlk ürünlerimizi 2026 yılında almayı hedefliyoruz. Tesis ilk etapta 100 bin tonluk üretimle başlayacak ve kapasitesi 200-250 bin tona kadar çıkabilecek.” şeklinde konuştu.

Özel alümina üretimi yılbaşında başlayacak

Eti Alüminyum’un devam eden diğer Ar-Ge projelerine de değinen Mehmet Arkan, “Çalışmalarımızda yerli hammadde üretimini öncelikli hedef olarak belirliyoruz. Bu bağlamda, geçtiğimiz yıl temellerini attığımız ‘özel alümina’ üretim hattımızı, 2025 yılı başında devreye almayı planlıyoruz. 2.000 derece sıcaklıkta bile erimeyen, hafif ve esnek özel alümina, pek çok sektör tarafından talep ediliyor ve tamamen kendi mühendislerimiz tarafından geliştirildi. 40 bin tonluk üretim kapasitesine sahip olacak bu hat, yeni yılın başında ilk ürünlerini vermeye başlayacak. Türkiye’de ilk kez üretilecek özel alümina, savunma sanayinin yanı sıra birçok sektörde hammadde olarak kullanılacak.” dedi.

10 milyon dolar yatırımla lityumu geri kazanacak

Mehmet Arkan, boksitin artık ürününden lityumu geri kazanmak için pilot üretime devam ettiklerini belirtti. Lityumun elektrikli araçların bataryaları için en önemli madenlerden biri olduğunun altını çizen Arkan, “Cengiz Holding’in tüm tesislerinde atık ürünlerimize ‘artık ürün’ diyoruz. Çünkü bizim için atıklarımız da değerli bir hammadde ve bu kaynakları ekonomiye kazandırmak istiyoruz. Alüminyumun hammaddesi boksit madeni. Tüm dünyada alüminyum sanayi, boksitin içinden alüminyumu alır ve geri kalanını atık havuzuna gönderir. Ancak biz, Ar-Ge çalışmalarımızla bu artık ürünün içinden lityumu geri kazanabileceğimizi keşfettik. Türkiye’nin yıllık 200 ton civarında lityum karbonat ihtiyacı var. Dünyada boksit atığından lityumu geri kazanan ilk şirket biz olacağız. Patent başvurumuzu gerçekleştirdik ve ilk üretim aşamasını tamamlayarak sonuçları TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ile paylaştık. Olumlu geri dönüşlerle birlikte pilot üretimimiz başladı. Hedefimiz, önümüzdeki yıl tam kapasiteyle çalışarak yıllık 250 tonluk lityumu artık üründen geri kazanmak. Lityum dışında nadir toprak elementlerini kazanmak için de çalışmalarımıza devam ediyoruz.” şeklinde sözlerini tamamladı.