Nagihan KALSIN

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bakanlığının 2025 yılı bütçesini sundu. Sunumunda, Türkiye’nin geçtiğimiz yıl enerji ithalatı faturasının yaklaşık 70 milyar dolar olduğunu vurgulayan Bayraktar, “Bu maliyeti azaltmak için azami gayret gösteriyoruz. Sakarya Gaz Sahası’ndan elde ettiğimiz üretim, bugün itibarıyla 7 milyon metreküpe ulaşmış durumda. Diğer sahalarımızla birlikte toplam yurt içi üretimimizi günde 8 milyon metreküpe çıkartarak, 3,5 milyon hanenin doğal gaz ihtiyacını kendi üretimimizle karşılayabilir duruma geldik. Sakarya Gaz Sahası’ndaki üretimimizi artırmak için gerçekleştirdiğimiz planlama çerçevesinde, bir adet yüzer üretim platformunu envanterimize ekledik. Bu platformu 2026 yılında devreye almayı hedefliyoruz ve bu sayede günlük üretimimizi 20 milyon metreküpe ulaştırmayı planlıyoruz.” dedi.

6,3 milyon aracın yakıtı yerli petrolden

Petrol arama çalışmalarında daha önce göz ardı edilen bölgelere odaklandıklarını belirten Bakan Bayraktar, “Şırnak ve Gabar’da günlük petrol üretimimizi 57 bin varilin üzerine çıkardık. Bu üretimi gerçekleştirmek için dağlarda toplam 540 kilometre yol yaptık. 2024 yılı itibarıyla, Şırnak, Hakkâri ve Van başta olmak üzere toplam 84 sondaj tamamlanmış durumda ve bu sayıyı yıl sonunda 100’e çıkarmayı hedefliyoruz. Bu çalışmalar sonucunda 66 milyon varillik yeni rezerv keşfettik. 2025 yılı için ise 143 arama sondajı yapmayı planlıyoruz. Yurt dışındaki sahalarımızdan elde ettiğimiz 40 bin varillik üretimle birlikte günlük toplam petrol üretimimiz 155 bin varilin üzerine çıkmaktadır. 6,3 milyon otomobilin yakıt ihtiyacını kendi ürettiğimiz petrol ile karşılıyoruz.” ifadelerini kullandı. Bayraktar, Sakarya Gaz Sahası ve Gabar gibi alanlarda üretimi artırmak amacıyla Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) önümüzdeki yıl 143 milyar liranın üzerinde bir yatırım gerçekleştireceğini vurguladı.

Doğal gazın yüzde 20’si depolanacak

Bayraktar, Türkiye’nin ulusal doğal gaz şebekesine ilişkin önemli bilgiler de paylaştı. “Şebekemize giriş noktası 14’e, günlük giriş kapasitemiz ise 455 milyon metreküpe çıkarılmıştır. Doğal gaz tedarik çeşitlendirmesi için zorunlu olan 5 adet gazlaştırma tesisimizin toplam giriş kapasitesi 161 milyon metreküpe ulaşmıştır. Kurduğumuz gelişmiş altyapıyı güçlendirmeye yönelik çalışmalarımız kesintisiz devam ediyor. Mevcut durumda 5,8 milyar metreküp olan yeraltı doğal gaz depolama kapasitemizi, 2028 yılında 12 milyar metreküpe çıkararak, kullandığımız doğal gazın yüzde 20’den fazlasını depolayabileceğiz.” şeklinde konuştu.

80 milyar metreküp arz kapasitesi var

Türkiye’nin farklı coğrafyalarda sürdürdüğü arama çalışmalarına dair de açıklamalar yapan Bayraktar, “Somali ile yaptığımız anlaşma çerçevesinde Somali deniz alanlarında 3 blokta petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerine başladık. Sismik çalışmaların olumlu sonuçlanması halinde sondaj aşamasına geçmeyi hedefliyoruz. Doğal gaz tedariği konusunda, Cezayir ile olan LNG anlaşmamızı 2027 yılı sonuna kadar, Azerbaycan ile bu yıl sona erecek doğal gaz tedarik anlaşmamızı ise 2030 yılı sonuna kadar uzattık. Ayrıca, BOTAŞ, uluslararası firmalarla yıllık 5,6 milyar metreküplük uzun dönemli LNG tedarik anlaşmaları imzalamıştır. Cezayir, ABD, Katar, Umman ve Nijerya gibi 34 farklı ülke ile doğal gaz ticareti yapmaktayız.” dedi. Bayraktar, Türkiye’nin bugün 80 milyar metreküp doğal gaz arzı sağlayabilecek kapasitede olduğunu, Bulgaristan, Yunanistan, Macaristan, Romanya, Sırbistan ve Kuzey Makedonya’ya doğal gaz ihraç edildiğini de sözlerine ekledi.

4,7 milyon haneye tüketim desteği

Vatandaşların yüksek enerji maliyetlerinden etkilenmemesi için çeşitli destekler sağladıklarını belirten Bayraktar, “Tüm vatandaşlarımızın elektrik ve doğal gaz faturalarında 2024 yılının 10 aylık döneminde 275 milyar TL devletimiz tarafından karşılanmıştır. 2024 yılı başından itibaren 4,1 milyon haneye 8,1 milyar TL elektrik tüketim desteği, 654 bin haneye ise 1,4 milyar TL doğal gaz tüketim desteği verilmiştir. Ayrıca, bu yıl içinde 1,6 milyon haneye toplam 1,4 milyon ton kömür dağıtımı planlanmış olup, kömür dağıtımı halen devam etmektedir. Geçen yıl uygulamaya konan Aile ve Gençlik Fonu’na, maden, petrol ve doğal gaz üretiminden elde edilen gelirlerden toplam 5,8 milyar TL bütçe aktararak, başta deprem bölgelerimiz olmak üzere, gençlerimizin yuva kurmalarına destek verdik.” diye konuştu.

2025’te Nijer’de bir sahada altın üretimine başlanıyor

Bakan Bayraktar, Nijer’deki arama çalışmaları kapsamında 2025 yılında altın sahalarından birinde üretime başlamayı planladıklarını açıkladı. “Dünyadaki rezervin yüzde 73’üne sahip olduğumuz bor madeninde, yüzde 60’ın üzerinde küresel pazar payıyla bu alanda liderliğimizi sürdürüyoruz. Bu çerçevede, 2024 yılında 2,5 milyon ton bor ürünleri satışı karşılığında, yüzde 97’si ihracat olmak üzere, 1,3 milyar dolar satış gerçekleştirerek bir rekor kıracağız. Hammadde arz güvenliğimiz kapsamında, Asya’dan Afrika’ya kadar farklı coğrafyalarda faaliyetlerimize ara vermeden devam ediyoruz. Pandemi sonrası yaşanan hammadde tedarik sorunları ve artan emtia fiyatları, madenlerin mümkün olduğunca yerli kaynaklardan temin edilmesi gerekliliğini bir kez daha ortaya koymuştur.” ifadelerini kullandı.

Yenilenebilir kaynaklarla 11 milyar $’lık ithalat önlendi

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, son bir yıl içinde yenilenebilir enerji kaynaklı elektrik üretimi sayesinde yaklaşık 11 milyar dolar değerinde doğal gaz ithalatının önlendiğine de dikkat çekti. Bayraktar, “Tüm dünyada olduğu gibi, yenilenebilir enerji yatırımlarının izin süreçlerini kısaltmamız gerekmektedir. Bu amaçla, 48 ayı bulan uzun izin süreçlerini 24 ayın altına düşürecek bir model üzerinde çalışıyoruz. İklim değişikliği ile mücadelenin önemli araçlarından biri olan karbon fiyatlamasına yönelik Emisyon Ticaret Sistemi’nin altyapısı, EPIAŞ bünyesinde hazır hale getirilmiştir ve İklim Kanunu’nun yasalaşmasının ardından devreye alınacaktır.” diye belirtti.

Stratejik madenler için yol haritası açıklanacak

Bayraktar, yeraltı kaynaklarını ortaya çıkarmak amacıyla kurulan Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’nün (MTA), son 10 yılda ortalama 670 bin metre sondaj gerçekleştirerek yeni rezervlerin tespitini sağladığını ve bu rezervlerin önemli bir kısmının ekonomiye kazandırıldığını aktardı. Bayraktar, 2023 yılı itibarıyla kömür ve altın dahil, ara ve uç ürünler hariç toplam madencilik ithalatının yaklaşık 40 milyar dolar olduğunu belirterek, bu kapsamda maden üretimini güvenli ve sürdürülebilir bir şekilde artırmak için çalıştıklarını ifade etti. Bayraktar, Türkiye için kritik ve stratejik madenler yol haritasının önümüzdeki günlerde kamuoyuyla paylaşılacağını duyurdu.