ABD Dolar Endeksi ve Dolar/TL Kurundaki Ayrışmanın Sebepleri

Donald Trump’ın ABD başkanı olarak seçilmesinin ardından 110 seviyesinin üzerine çıkan dolar endeksi, küresel ticaret savaşlarının etkisiyle son 3 yılın en düşük seviyesine gerilemiştir. Ancak, bu düşüş dolar/TL kuruna yansımamış ve kurda farklı bir seyir izlenmiştir. Dolar endeksindeki bu gerileme, küresel piyasalarda önemli bir hareketlilik yaratırken, Türkiye ekonomisinde ise iç dinamikler ön plana çıkmaktadır.

Gümrük vergileri ve ticaret savaşlarının artmasıyla beraber, küresel ölçekte ekonomik belirsizlikler büyümüş ve yatırımcıların risk iştahı azalmıştır. Trump’ın Fed Başkanı Jerome Powell’ı görevden alma yönündeki söylemleri ise, Amerikan varlıklarına olan güveni sarsmış ve dolar üzerinde baskı oluşturmuştur. Bu gelişmeler sonucunda dolar, diğer para birimleri karşısında keskin kayıplar yaşamış ve dolar endeksi son 3 yılın en düşük seviyesine ulaşmıştır.

Öte yandan, dolar endeksinin %8,7’lik bir değer kaybıyla 98,2 seviyesine gerilemesine rağmen, dolar/TL kuru halen yılbaşına göre %8,8 artışla 38,43 seviyelerinde seyretmektedir. Bu durum, iç dinamiklerin dış faktörlerle uyumlu hareket etmediğine işaret etmektedir.

İç Dinamikler ve Dolar/TL Kurunun Hareket Noktası

Uzmanlar, dolar/TL kurunun küresel dolar endeksiyle uyumlu hareket etmemesinin temel nedenlerini şu şekilde açıklamaktadır:

Yüksek enflasyon ve artan döviz talebi, TL üzerinde baskı oluşturmaktadır.
İç siyasette yaşanan gelişmeler ve belirsizlikler, TL’ye olan güveni zedelemekte ve yatırımcıların dövize yönelmesine neden olmaktadır.
Bu faktörler, dolar/TL kurunun yükselmesine zemin hazırlamaktadır ve önümüzdeki dönem için de artış beklentilerini güçlendirmektedir.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından düzenli olarak yayımlanan Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçları, bu beklentilerin doğruluğunu desteklemektedir. Anket sonuçlarına göre, yıl sonu dolar/TL beklentisi bir önceki dönemde 42,79 TL iken, nisan ayı itibarıyla bu rakam 43,60 TL seviyesine yükselmiş ve 12 ay sonrası beklentisi 44,42 TL’den 45,85 TL’ye ulaşmıştır. Mevcut kurun yaklaşık 38,43 civarında olması, piyasanın yıl sonuna kadar kur artışını öngördüğünü göstermektedir.

Küresel ve Yerel Gelişmelerin Ekonomik Yansımaları

Doların küresel ölçekteki düşüşü, Türkiye’nin maliyetlerine olumlu katkılar yapabilirken, aynı zamanda kur seviyesinin yüksek kalması, Türkiye’nin rekabet gücünü olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Uzmanlar, Türk lirasının dolar karşısında değer kaybetmesiyle kur avantajının büyük ölçüde ortadan kalktığını ve bu durumun uzun vadede ekonomik dengeleri zorlayabileceğini ifade etmektedir.