Çin’in Kritik Mineraller Üzerine Stratejik Kontrol ve ABD Savunma Sanayine Etkileri

Güvenilir kaynaklardan Govini tarafından hazırlanan kapsamlı bir rapora göre, Çin’in ihracat kısıtlamaları, dünya genelinde kritik minerallerin tedarik zincirlerini ciddi şekilde etkilemeye devam ediyor. Bu mineraller arasında özellikle galyum, germanyum, tungsten ve tellür gibi elementler, yeni nesil savunma ve teknoloji sistemlerinin temel yapıtaşları olarak öne çıkmaktadır.

Amerikan savunma sanayiinde kullanılan toplam 1900’den fazla silah sisteminin detaylı analizi, bu sistemlerin önemli bir bölümünde Çin menşeli kritik minerallerin kullanıldığını ortaya koyuyor. Bu durum, ABD’nin savunma tedarik zincirlerinin Çin’e olan bağımlılığını açıkça gösteriyor ve stratejik açıdan büyük bir risk oluşturuyor.

Raporda, germanyumun %82,4’ü, tellürün %91,2’si ve antimuanın ise ancak %19’u gibi yüksek oranlarda Çin’den sağlandığı bilgisi yer alıyor. Özellikle antimuanın, tedarikinde Çin dışındaki kaynakların kullanımı oldukça sınırlı kalmış durumda. Bu bağımlılık, savunma sanayisinin üretim süreçlerinde maliyetlerin artmasına ve teslimat takvimlerinin sekteye uğramasına neden oluyor.

Savunma Sistemlerinde Kullanılan Kritik Mineraller ve Bağımlılık Seviyeleri

Deniz Piyadeleri: Kritik minerallere olan bağımlılık %61,7 seviyesinde.
Donanma: Bağımlılık oranı %91,6’ya kadar yükseliyor.

Bu yüksek bağımlılık, siyasi ve ekonomik pazarlıklarda karşı tarafın elini güçlendirebileceği gibi, maliyetleri artırarak savunma projelerinin zamanında tamamlanmasını da olumsuz yönde etkiliyor. Ayrıca, bu minerallerin kullanıldığı silah ve sistemlerin performansı da doğrudan bu tedarik zincirine bağlı hale geliyor.

Özellikle Kullanılan Kritik Mineraller ve Sistemler

Galyum: F-35 savaş uçaklarının gelişmiş radar sistemleri ve kızılötesi odak düzlemi dizilerinde kullanılıyor.
Tellür: RQ-21 Blackjack insansız hava araçlarının termoelektrik jeneratörlerinde yer alıyor.
Germanyum: Nükleer serpinti algılama sistemleri ve Javelin füzelerinin kızılötesi optik sistemlerinde kullanılıyor.
Tungsten: Zırh delici tank mühimmatında tercih ediliyor.

Çin’in Kritik Minerallere Yönelik Kontrol Hamleleri ve ABD’nin Tepkisi

Son 15 yılda, Çin’in ihracatını kontrol altına aldığı 5 temel mineralin savunma sanayisinde kullanım oranları %23,2 oranında artış gösterdi. Bu gelişmeler, Çin’in stratejik kaynaklar üzerindeki hakimiyetini daha da pekiştirmesine neden oldu. Çin yönetimi, özellikle siyasi nedenlerle kritik minerallerin ihracatını kısıtlayarak, uluslararası tedarik zincirleri üzerinde baskı kurmayı sürdürüyor.

ABD ise bu duruma karşılık olarak, galyum, germanyum ve antimuan gibi stratejik elementlerin yanı sıra tungsten, tellür, bizmut, molibden ve indiyum gibi elementlerin ihracatını kontrol altına aldı. Çin, ayrıca nadir toprak elementleri kategorisinde yer alan 17 farklı maddeyi, toplamda %90 oranında üretimini gerçekleştirerek, küresel pazardaki üstünlüğünü ekonomik bir silah haline getirdi. Bu kapsamda, samaryum, gadolinyum, terbiyum, disprosyum, lütesyum, skandiyum, itriyum ve alaşımlar gibi 7 ana nadir toprak elementinin ihracatına getirilen kısıtlamalar, uluslararası rekabette yeni bir denge arayışını beraberinde getiriyor.

Çin’in bu hamleleri, sadece ekonomik değil, aynı zamanda jeopolitik anlamda da büyük bir stratejik güç gösterisi olarak görülüyor. Bu gelişmeler, ABD ve müttefiklerinin, kritik minerallerin tedarik güvenliğini sağlamak adına yeni kaynaklar geliştirmeye ve yerel üretim kapasitesini artırmaya yönelmelerine neden oluyor.