Antalya Diplomasi Forumu çerçevesinde gerçekleştirilen “Küresel Sınamalar ve Türkiye’nin Görünümü” başlıklı oturumda Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, küresel ekonominin mevcut kırılgan durumunu ve Türkiye’nin bu bağlamdaki yerini derinlemesine değerlendirdi. Küresel ekonominin yüksek belirsizlik ve dalgalanma döneminden geçtiğine dikkat çeken Bakan Şimşek, Türkiye’nin bu zorluklara karşı göreceli olarak daha dayanıklı bir konumda olduğunu vurguladı. Dış ticaret, enerji dönüşümü, yapay zeka ve savunma sanayi gibi alanlarda yürütülen reformları detaylandırdı.
IMF’nin tahminlerine göre, küresel GSYİH’da %7’lik bir azalma öngörüldüğünü belirten Şimşek, “Ticaret savaşları, korumacılık ve jeopolitik gerilimler, küresel üretimi ciddi şekilde zorluyor. Çin, küresel imalat sektöründe hakimiyetini sürdürürken, Avrupa, ABD ve Japonya güç kaybetmektedir” dedi.
İhracat Yerine İç Talep Ön Planda
Bakan Şimşek, Türkiye’nin büyüme modelinin ihracata dayalı olmadığını vurguladı. “Tarihsel olarak net ihracat, büyümeye katkı sunmaktan ziyade sınırlayıcı bir etkiye sahip olmuştur. Türkiye ekonomisinin temel itici gücü iç talep ve yatırımlardır” diye ekledi. Bu nedenle Türkiye’nin küresel ticaretteki daralmaya karşı daha az kırılgan olduğunu ifade etti. İhracatın %62’sinin serbest ticaret anlaşması olan ülkelere yapıldığını belirten Bakan, Avrupa Birliği’nin bu ülkeler arasında en önemlisi olduğunu kaydetti. “Bu ülkelerle olan ilişkiler sürdüğü sürece, ihracatımızın önemli bir bölümü korunacaktır” dedi.
Bölgesel Entegrasyonun Önemi
Bölgesel entegrasyonun kritik rolüne dikkat çeken Şimşek, “Komşunla yükselir, onunla düşersin. Türkiye, barışçıl ve istikrarlı bir bölge istemektedir çünkü bu bizim çıkarımıza” ifadelerini kullandı.
Enerji ve Lojistikte Yeni Koridorlar
Türkiye’nin, Çin’e uzanan Orta Koridor’un önemli bir parçası olduğunu belirten Bakan Şimşek, Irak’tan Türkiye’ye, oradan Londra ve Pekin’e bağlanacak yeni kalkınma koridoru yatırımlarını anlattı. Bu projelerin maliyet etkin ve etkili lojistik çözümler sunduğunu vurgulayan Şimşek, “Bağlantı çok önemlidir. Biz barışa, güvenliğe ve refaha yatırım yapıyoruz çünkü bundan kazanç sağlıyoruz” dedi.
Enflasyonla Mücadelede Net Mesaj: “Düşüyor, Düşecek”
Bakan Şimşek, enflasyonla mücadelede kararlılıklarının altını çizerek, “Enflasyon düşüyor, düşecek. Bu programı hayata geçirmek için her şeyi yaptık. Güçlü siyasi destek ve kararlılık var. Bu süreci yönetme kapasitemiz de mevcut” dedi. Kısa vadeli piyasa dalgalanmalarının beklentileri olumsuz etkileyebileceği ancak dezenflasyon sürecinin devam edeceğini de sözlerine ekledi. Kurda yaşanan sınırlı zayıflamanın, petrol fiyatlarındaki düşüşle dengelenebileceğini aktaran Bakan, sıkı para politikasının net dezenflasyonist etkiler oluşturacağını belirtti.
Mali Disiplin ve Kamu Borcu
Şimşek, mali tarafta bütçe disiplininin korunacağını ve kamu borcunun GSYİH’ye oranının %25 seviyesinde olduğunu ifade etti.
Küresel Borç ve Yaşlanan Dünya
Küresel borçların son 25 yılda %100’den fazla arttığını ve uzun vadeli yüksek faizlerin ülkeleri zorlayabileceğini söyleyen Bakan Mehmet Şimşek, Türkiye’nin toplam borçluluğunun dünya ve gelişmekte olan ülke ortalamalarının altında kaldığını kaydetti. “Şu an yatırımcılar gelişmekte olan piyasalardan çekiliyor, ancak fırtına dindiğinde temel göstergelere bakacaklar. Türkiye burada öne çıkacak” dedi.
Dünya genelinde yaşlanan nüfusa da değinen Bakan Şimşek, Türkiye’nin genç nüfus avantajını sürdürebilmesi için kadın istihdamını artıracak reformların önemini vurguladı. Her yıl yaklaşık 1 milyon üniversite ve meslek lisesi mezunu verildiğini belirterek, yatırımcılar için insan kaynağının güçlü olduğunu ifade etti.
Savunma ve Yapay Zeka Alanında Yükseliş
Türkiye’nin savunma sanayisinde yerlilik oranının %80’e ulaştığını açıklayan Bakan Şimşek, “25 yıl önce en büyük ithalatçılardan biriydik, şimdi ilk 10 ihracatçı arasındayız. 3 bin 500 şirketimiz ve 1.100 aktif projemiz var” dedi. Yapay zekanın küresel üretkenliği artıracağını ancak bu faydanın herkes için eşit şekilde dağılmayacağını belirten Şimşek, Türkiye’nin bu alanda yüksek sayıda mezun veren ülkeler arasında yer aldığını aktardı. Fiber altyapı, 5G, uzay limanı ve nükleer enerji gibi teknoloji yatırımlarını detaylandıran Şimşek, “İnovasyon, tercihten çok zorunluluktan doğar” diyerek bu alanlarda reformların süreceğini vurguladı.
Yeşil Dönüşüm: Ekonomik Zorunluluk
Enerji ithalatına yılda büyük bütçeler ayrıldığını hatırlatan Şimşek, yenilenebilir enerji yatırımlarının Türkiye için yalnızca çevresel değil, ekonomik bir zorunluluk olduğunu söyledi. Elektriğin %50’sinin yenilenebilir kaynaklardan sağlandığını ve bu oranı %70’e çıkarmak istediklerini belirten Şimşek, şimdiye kadar su ve sulama altyapısına 90 milyar dolar yatırım yapıldığını aktardı.
Büyüme, İstihdam ve Yatırımda Gelecek Vurgusu
Türkiye’nin son 20 yılda ortalama %5,3 büyüdüğünü, 2002’den bu yana reel GSYİH’nın üç katına çıktığını ifade eden Bakan Şimşek, “Geçmişle övünmek değil, sağlam temellerle güçlü bir gelecek inşa etmek istiyoruz” dedi. Kur korumalı mevduatların azaltıldığını, CDS primlerinin artmasına rağmen Türkiye’nin borçlanma şartlarında gelişmekte olan piyasalarla aynı seviyeye geldiğini söyleyen Şimşek, G30 programıyla yüksek teknolojili üretimi artıracaklarını ve 2030’a kadar bu alana 30 milyar dolar yatırım çekmeyi hedeflediklerini belirtti.
Türkiye Yükselen Bir Merkez Olma Yolunda
Medikal turizmden oyun sektörüne, inşaattan çay ihracatına kadar pek çok alanda Türkiye’nin küresel ölçekte öne çıktığını vurgulayan Şimşek, “Mükemmeliyetçilik ilerlemenin düşmanıdır. Biz artık pratik olarak neyi başarabileceğimize odaklanacağız” dedi. Altyapıya şimdiye kadar 300 milyar dolar yatırım yapıldığını, 200 milyar dolar daha yapılacağını belirten Şimşek, yeni İstanbul Havalimanı’nın dünyanın en iyi bağlantılı havalimanı seçildiğini de sözlerine ekledi.