Kozmik Olayların Etkileyici Yüzü: Ansky Süper Kütleli Kara Delik

Bilim insanlarını etkileyen benzeri görülmemiş kozmik olaylardan biri daha yaşandı. Dünya’dan yaklaşık 300 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir galaksinin kalbindeki, uzun yıllar boyunca pasif bir durumda kalan süper kütleli kara delik, gökbilimcilerin şimdiye kadar gözlemlediği en büyük ve en güçlü X-ışını patlamalarından birini yaşarken görüntülendi. Naftemporiki’de yer alan habere göre, bu aktif faz, çevresindeki maddeyi yutan ve yarı periyodik patlamalar (QPE) adı verilen kısa ömürlü parlama olaylarıyla patlayan süper kütleli kara deliğin uyanışını simgeliyor.

Kara delik, onlarca yıl boyunca sessizliğini koruyarak galaksisinin merkezi olan “aktif galaktik çekirdek” veya kısaca “AGN” adı verilen bölgeye hakim durumda kalmıştı. Araştırma ekibi bu kozmik AGN cismine “Ansky” adını verdi. Ansky’nin uyanışı ilk olarak 2019’un sonlarında tespit edilmiş ve NASA’nın Swift X-ışını uzay teleskobu ile bu oluşumun izlenmesi sağlanmıştı. Şubat 2024’te gökbilimciler, Ansky’ye güç veren kara deliğin oldukça düzenli aralıklarla parlamalarla patladığını keşfetmeye başladılar. Bu durum, süper kütleli bir kara deliğin patlamasını gerçek zamanlı olarak izleme fırsatı sundu.

“Yüz Kat Daha Fazla Enerji Açığa Çıkıyor”

Dev kara deliği gözlemlemek ve veri toplamak için bir dizi yer tabanlı ve uzay tabanlı teleskop ve görev kullanan araştırma ekibinin bir üyesi olan Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) Johin Chakraborty, şu ifadeleri kullandı: “Ansky’den gelen X-ışını patlamaları, tipik bir QPE’de gözlemlenenlerden on kat daha büyük ve on kat daha parlak. Bu patlamaların her biri, başka yerlerde gözlemlediğimizden yüz kat daha fazla enerji açığa çıkarıyor.”

Chakraborty, Ansky’nin patlamalarının ayrıca, yaklaşık 4,5 gün süren, şimdiye kadar gözlemlenen en uzun periyodu gösterdiğini belirtti. “Bu durum, mevcut modellerimizi sınırlarına kadar zorlamakta ve bu X-ışını flaşlarının nasıl oluştuğuna dair bilgilerimize meydan okumaktadır” dedi.