Anayasa Mahkemesi’nden Önemli İptal Kararları

Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi (AYM), noterlere verilebilecek disiplin cezalarını düzenleyen Noterlik Kanunu’nun 125. ve 126. maddelerini, Anayasa’ya aykırı buldu ve iptal etti. Resmi Gazete’de yayımlanan bu karar, noterlik mesleği ve disiplin uygulamaları açısından önemli bir gelişme olarak değerlendirilmektedir.

Kararın arka planı, Ankara 20. İdare Mahkemesi tarafından bir notere verilen uyarma cezasının iptali talebiyle açılan dava sürecine dayanmaktadır. Mahkeme, Noterlik Kanunu’nun 126. maddesinin Anayasa’ya uygunluğunu sorguladı ve disiplin cezası gerektiren eylemlerin tanımının belirsiz olduğunu belirtti. Bu durumun, yeterli hukuki güvence sağlamadığını vurguladı.

İki Madde İptal Edildi

Yüksek Mahkeme, 126. madde ile ilgili olarak 125. maddenin de incelenmesine karar verdi. AYM, 125. maddede yer alan “Meslekin vakar ve onuruna aykırı eylem ve hareketlerde bulunanlarla, görevlerini yapmayan veya kusurlu olarak yapan yahut da görevinin gerektirdiği güveni sarsıcı hareketlerde bulunan noterler hakkında, noterlik hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesi amacı ile durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre aşağıdaki maddede olduğu yazılı disiplin cezaları uygulanır.” ifadesinin iptaline hükmetti.

Yüksek Mahkeme, ayrıca 126. maddede öngörülen noterlere verilecek disiplin cezalarının (uyarma, kınama, para cezası, geçici olarak işten çıkarma ve meslekten çıkarma) düzenlemesinin de iptali yönünde karar aldı. İptal kararları, yürürlüğe girmesi için 9 ay bekleyecek.

Kararın Gerekçesi

AYM’nin kararında, daha önce Türk Eczacıları Birliği Kanunu’ndaki disiplin cezalarına ilişkin düzenlemenin, belirli bir açıklık ve öngörülebilirlikten yoksun olduğu gerekçesiyle iptal edildiği hatırlatıldı. Kararda, eczacılar hakkında uygulanacak disiplin suç ve cezaları arasında yeterli bağlantı kurulamaması ve cezaların uygulanmasında kullanılacak ölçütün, ceza muhatapları açısından yeterli güvence sağlamadığı ifade edildi.

Noterlik Kanunu’ndaki düzenlemelerin, Türk Eczacıları Birliği Kanunu’nda iptal edilen düzenlemelerle benzerlik gösterdiğine dikkat çekilen kararda, “İtiraz konusu kural bakımından da Anayasa Mahkemesinin anılan kararından ayrılmayı gerektirir bir durum bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle kural Anayasa’nın 2. maddesine aykırıdır, iptali gerekir.” denildi.