ABD Başkanı Donald Trump’ın Yeni Gümrük Vergileri

ABD Başkanı Donald Trump, 2 Nisan 2025 tarihinde açıkladığı yeni gümrük vergileri ile küresel ticaret arenasında önemli bir değişikliğe imza attı. Türkiye’ye yönelik ithalat için %10 oranında ilave gümrük vergisi getirildi. Bu oran, diğer birçok ülkeye uygulanan tarifelere kıyasla daha düşük bir seviyede kalmış durumda.

Kararın ardından Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, X (Twitter) hesabından bir açıklama yaparak, “Ülkemiz, ABD tarafından en düşük gümrük vergisi uygulanan ülkeler arasında yer aldı” ifadesini kullandı. Yeni uygulama ile birlikte, Çin’e %34, Avrupa Birliği’ne %20, Vietnam’a %46 ve Japonya’ya %24 gibi daha yüksek oranlarda vergiler getirildi. Türkiye’nin %10’luk tarife diliminde yer alması, Ticaret Bakanı Ömer Bolat tarafından “kötünün iyisi” olarak değerlendirilmiş olup, bununla birlikte Türkiye’nin ABD’ye ihracatının etkileneceği alanlarda sektör bazlı hazırlıkların yapılacağı belirtildi.

Bu yeni dönemde ABD ile ticari ilişkilerin “kazan-kazan” ilkesi çerçevesinde daha güçlü ve dengeli bir yapıya kavuşturulması hedefleniyor. Türkiye, tekstil, hazır giyim ve makine gibi alanlarda yeni stratejiler geliştirmeye yönelik hazırlıklar yaptığını da ifade etti.

Türkiye’nin ABD İle Ticaret İlişkileri

ABD, Türkiye ihracatında ikinci sırada bulunuyor. 2024 yılında ABD ile ticaret hacminin %4,7 artarak 35,2 milyar dolara ulaştığını belirten Bakanlık, ABD’nin Türkiye’nin ihracatında %6,2 payla ikinci sırada yer aldığını vurguladı. Ayrıca, iki ülke arasındaki ticarette ABD lehine 2,4 milyar dolarlık bir fazla olduğu da hatırlatıldı. Bu bağlamda Türkiye tarafı, ABD’ye ihraç edilen ürünlerde uygulanan %10’luk verginin kaldırılması için Ticaret Bakanlığı ve ABD Ticaret Temsilciliği nezdinde görüşmelere başlayacaklarını duyurdu. Görüşmelere açık olunduğu, ABD tarafının da bu konuda müzakereye hazır olduğunu daha önce belirtildi.

100 Milyar Dolarlık Ticaret Hedefi

ABD ile ekonomik ilişkilerin artırılması adına sektörlerle yakın iş birliği yapılacağı ve ticaret hacminin 100 milyar dolar hedefi doğrultusunda büyütülmesi için çalışmaların aralıksız süreceği kaydedildi. Ticaret Bakanlığı, bu süreçte dengeyi korumayı ve Türkiye’nin küresel tedarik zincirindeki yerini güçlendirmeyi amaçladıklarını bildirdi.

Yeni Tarifelerin İlk Etkileri

ABD Başkanı Donald Trump’ın 2 Nisan’da duyurduğu yeni gümrük tarifeleri, küresel finans piyasalarında tedirginliğe yol açtı. Açıklamanın ardından ABD borsalarında sert satışlar yaşandı. Dow Jones endeksi 1.100 puandan fazla düşerken, S&P 500 ve Nasdaq sırasıyla %3,3 ve %4,5 oranında değer kaybetti. Dolar endeksi %2’den fazla gerileyerek son iki yılın en kötü günlük performansını sergiledi.

Ons altında tarihi seviye görüldü. Piyasaların güvenli liman arayışında altına yönelmesiyle, ons altın 3.167 doların üzerine çıkarak tarihi bir seviyeye ulaştı. Brent petrol ise artan ticaret savaşı endişeleriyle 70 doların altına geriledi. ABD’nin büyük ticaret ortaklarından Çin ve Avrupa Birliği’nin karşı misilleme açıklamaları, küresel risk algısını artırdı.

Güçlü Şirketlerde Ciddi Düşüşler gözlemlendi. Teknoloji ve tedarik zinciri ağı güçlü şirketlerin hisselerinde de ciddi kayıplar meydana geldi. Apple hisseleri yaklaşık %8, Nike ise %10 düşüş yaşadı. Fed’in para politikası açısından bu gelişmelerin sarsıcı olabileceği değerlendirmeleri yapılırken, analistler küresel ekonomide resesyon riski ihtimaline dikkat çekti. Türkiye’de ise Borsa İstanbul günü dalgalı geçirirken, dolar/TL kuru büyük ölçüde stabil kaldı. Altın ve enerji piyasalarında ise belirsizliklere bağlı oynaklıklar gözlendi.

Sektör Temsilcilerinden Değerlendirme

Öte yandan, Türkiye’ye uygulanan %10’luk tarifenin birçok ülkeye kıyasla daha düşük kalması, iş dünyasında göreceli bir avantaj olarak değerlendirildi. OSD ve TAYSAD gibi sektör temsilcileri, bu durumun Türk üreticiler açısından ABD pazarında rekabet gücünü koruma fırsatı sunduğunu belirtti. DEİK Başkanı Nail Olpak, Türkiye’nin yüksek tarifeye maruz kalan Asyalı şirketler için bir üretim ve ihracat üssü haline gelebileceğini ifade etti. Kimya ve demir-çelik gibi sektörlerde riskler bulunsa da, uzun vadede Türkiye için yeni fırsatlar doğabileceği değerlendirmeleri öne çıkıyor.